雪竇游志

　　歲癸已春暮，余游甬東，聞雪竇游勝最諸山，往觀焉。

　　廿四日，由石湖登舟，二十五里下北曳堰達(dá)江。江行九折，達(dá)江口。轉(zhuǎn)之西，大橋橫絕溪上，覆以棟宇。自橋下入溪行，九折達(dá)泉口。凡舟楫往還，視湖上下，頃刻數(shù)十里；非其時(shí)，用人力牽挽，則勞而緩焉。初，大溪薄山轉(zhuǎn)，巖壑深窈，有曰“仙人洞”，巨石臨水，若坐垂踵者；有曰“金雞洞”，相傳鑿石破山，有金雞飛鳴去，不知何年也。

　　水益澀，曳舟不得進(jìn)，路行六七里，止藥師寺。寺負(fù)紫芝山，僧多讀書，不類城府。越信宿，遂緣小溪，益出山左。涉溪水，四山回環(huán)，遙望白蛇蜿蜒下赴大壑，蓋澗水爾。桑畦麥隴，高下聯(lián)絡(luò)，田家隱翳竹樹，樵童牧豎相征逐，真行圖畫中！欲問地所歷名，則輿夫樸野，不深解吳語，或強(qiáng)然諾，或不應(yīng)所問，率十問僅得二三。次度大溪，架木為梁，首尾相嚙，廣三尺余，修且二百跬，獨(dú)野人往返捷甚。次溪口市，凡大宅多廢者，間有誦聲出廊廡，久聽不知何書，殆所謂《兔園冊(cè)》耶？漸上，陟林麓，路益峻，則睨松林在足下?；ǚ勰骘L(fēng)起為黃塵，留衣襟不去，他香無是清也。

　　越二嶺，首有亭當(dāng)?shù)?，髹書“雪竇山”字。山勢(shì)奧處，仰見天宇，其狹若在陷井；忽出林際，則廓然開朗，一瞬百里。次亭曰隱秀，翳萬杉間，溪聲繞亭址出山去。次亭曰寒華，多留題，不暇讀；相對(duì)數(shù)步為漱玉亭，復(fù)泉，竇雖小，可汲，飲之甘。次大亭，值路所入，路析為兩。先朝御書“應(yīng)夢(mèng)名山”其上，刻石其下，蓋昭陵夢(mèng)游絕境，詔圖天下名山以進(jìn)，茲山是也。左折松徑，徑達(dá)雪竇；自右折入，中道因橋?yàn)橥?，曰錦鏡，亭之下為圓池，徑余十丈，橫海棠環(huán)之，花時(shí)影注水涘，爛然疑乎錦，故名。度亭支徑亦達(dá)寺，而繚曲。主僧少野，有詩聲，具觴豆勞客，相與道錢塘故舊。止余宿；余度詰旦且雨，不果留。

　　出寺右偏登千丈巖，流瀑自錦鏡出，瀉落絕壁下潭中，深不可計(jì)。林崖端，引手援樹下顧，率目眩心悸。初若大練，觸崖石，噴薄如急雪飛下，故其上為飛雪亭。憩亭上，時(shí)覺沾醉，清談玄辯，觸喉吻動(dòng)欲發(fā)，無足與云者；坐念平生友，悵然久之。寺前秧田羨衍，山林所環(huán)，不異平地。然側(cè)出見在下村落，相去已數(shù)百丈；仰見在山上峰巒，高復(fù)稱此。

　　次妙高臺(tái)，危石突巖畔，俯視山址環(huán)湊，不見來路。周覽諸山，或紺或蒼；孟者，委弁者，蛟而躍、獸而踞者，覆不可殫狀。遠(yuǎn)者晴嵐上浮，若處子光絕溢出眉宇，未必有意，自然動(dòng)人；凡陵登，勝觀花焉。

　　土人云，又有為小雪竇，為板錫寺，為四明洞天。余興亦盡，不暇登陟矣。

　　suì guǐ yǐ chūn mù ，yú yóu yǒng dōng ，wén xuě dòu yóu shèng zuì zhū shān ，wǎng guān yān 。

　　niàn sì rì ，yóu shí hú dēng zhōu ，èr shí wǔ lǐ xià běi yè yàn dá jiāng 。jiāng háng jiǔ shé ，dá jiāng kǒu 。zhuǎn zhī xī ，dà qiáo héng jué xī shàng ，fù yǐ dòng yǔ 。zì qiáo xià rù xī háng ，jiǔ shé dá quán kǒu 。fán zhōu jí wǎng hái ，shì hú shàng xià ，qǐng kè shù shí lǐ ；fēi qí shí ，yòng rén lì qiān wǎn ，zé láo ér huǎn yān 。chū ，dà xī báo shān zhuǎn ，yán hè shēn yǎo ，yǒu yuē “xiān rén dòng ”，jù shí lín shuǐ ，ruò zuò chuí zhǒng zhě ；yǒu yuē “jīn jī dòng ”，xiàng chuán záo shí pò shān ，yǒu jīn jī fēi míng qù ，bú zhī hé nián yě 。

　　shuǐ yì sè ，yè zhōu bú dé jìn ，lù háng liù qī lǐ ，zhǐ yào shī sì 。sì fù zǐ zhī shān ，sēng duō dú shū ，bú lèi chéng fǔ 。yuè xìn xiǔ ，suí yuán xiǎo xī ，yì chū shān zuǒ 。shè xī shuǐ ，sì shān huí huán ，yáo wàng bái shé wān yán xià fù dà hè ，gài jiàn shuǐ ěr 。sāng qí mài lǒng ，gāo xià lián luò ，tián jiā yǐn yì zhú shù ，qiáo tóng mù shù xiàng zhēng zhú ，zhēn háng tú huà zhōng ！yù wèn dì suǒ lì míng ，zé yú fū pǔ yě ，bú shēn jiě wú yǔ ，huò qiáng rán nuò ，huò bú yīng suǒ wèn ，lǜ shí wèn jǐn dé èr sān 。cì dù dà xī ，jià mù wéi liáng ，shǒu wěi xiàng niè ，guǎng sān chǐ yú ，xiū qiě èr bǎi kuǐ ，dú yě rén wǎng fǎn jié shèn 。cì xī kǒu shì ，fán dà zhái duō fèi zhě ，jiān yǒu sòng shēng chū láng wǔ ，jiǔ tīng bú zhī hé shū ，dài suǒ wèi 《tù yuán cè 》yē ？jiàn shàng ，zhì lín lù ，lù yì jun4 ，zé nì sōng lín zài zú xià 。huā fěn nì fēng qǐ wéi huáng chén ，liú yī jīn bú qù ，tā xiāng wú shì qīng yě 。

　　yuè èr lǐng ，shǒu yǒu tíng dāng dào ，xiū shū “xuě dòu shān ”zì 。shān shì ào chù ，yǎng jiàn tiān yǔ ，qí xiá ruò zài xiàn jǐng ；hū chū lín jì ，zé kuò rán kāi lǎng ，yī shùn bǎi lǐ 。cì tíng yuē yǐn xiù ，yì wàn shān jiān ，xī shēng rào tíng zhǐ chū shān qù 。cì tíng yuē hán huá ，duō liú tí ，bú xiá dú ；xiàng duì shù bù wéi shù yù tíng ，fù quán ，dòu suī xiǎo ，kě jí ，yǐn zhī gān 。cì dà tíng ，zhí lù suǒ rù ，lù xī wéi liǎng 。xiān cháo yù shū “yīng mèng míng shān ”qí shàng ，kè shí qí xià ，gài zhāo líng mèng yóu jué jìng ，zhào tú tiān xià míng shān yǐ jìn ，zī shān shì yě 。zuǒ shé sōng jìng ，jìng dá xuě dòu ；zì yòu shé rù ，zhōng dào yīn qiáo wéi tíng ，yuē jǐn jìng ，tíng zhī xià wéi yuán chí ，jìng yú shí zhàng ，héng hǎi táng huán zhī ，huā shí yǐng zhù shuǐ sì ，làn rán yí hū jǐn ，gù míng 。dù tíng zhī jìng yì dá sì ，ér liáo qǔ 。zhǔ sēng shǎo yě ，yǒu shī shēng ，jù shāng dòu láo kè ，xiàng yǔ dào qián táng gù jiù 。zhǐ yú xiǔ ；yú dù jié dàn qiě yǔ ，bú guǒ liú 。

　　chū sì yòu piān dēng qiān zhàng yán ，liú bào zì jǐn jìng chū ，xiè luò jué bì xià tán zhōng ，shēn bú kě jì 。lín yá duān ，yǐn shǒu yuán shù xià gù ，lǜ mù xuàn xīn jì 。chū ruò dà liàn ，chù yá shí ，pēn báo rú jí xuě fēi xià ，gù qí shàng wéi fēi xuě tíng 。qì tíng shàng ，shí jiào zhān zuì ，qīng tán xuán biàn ，chù hóu wěn dòng yù fā ，wú zú yǔ yún zhě ；zuò niàn píng shēng yǒu ，chàng rán jiǔ zhī 。sì qián yāng tián xiàn yǎn ，shān lín suǒ huán ，bú yì píng dì 。rán cè chū jiàn zài xià cūn luò ，xiàng qù yǐ shù bǎi zhàng ；yǎng jiàn zài shān shàng fēng luán ，gāo fù chēng cǐ 。

　　cì miào gāo tái ，wēi shí tū yán pàn ，fǔ shì shān zhǐ huán còu ，bú jiàn lái lù 。zhōu lǎn zhū shān ，huò gàn huò cāng ；mèng zhě ，wěi biàn zhě ，jiāo ér yuè 、shòu ér jù zhě ，fù bú kě dān zhuàng 。yuǎn zhě qíng lán shàng fú ，ruò chù zǐ guāng jué yì chū méi yǔ ，wèi bì yǒu yì ，zì rán dòng rén ；fán líng dēng ，shèng guān huā yān 。

　　tǔ rén yún ，yòu yǒu wéi xiǎo xuě dòu ，wéi bǎn xī sì ，wéi sì míng dòng tiān 。yú xìng yì jìn ，bú xiá dēng zhì yǐ 。