正氣歌

余囚北庭，坐一土室。室廣八尺，深可四尋。單扉低小，白間短窄，污下而幽暗。當(dāng)此夏日，諸氣萃然：雨潦四集，浮動(dòng)床幾，時(shí)則為水氣；涂泥半朝，蒸漚歷瀾，時(shí)則為土氣；乍晴暴熱，風(fēng)道四塞，時(shí)則為日氣；檐陰薪爨，助長炎虐，時(shí)則為火氣；倉腐寄頓，陳陳逼人，時(shí)則為米氣；駢肩雜遝，腥臊汗垢，時(shí)則為人氣；或圊溷、或毀尸、或腐鼠，惡氣雜出，時(shí)則為穢氣。疊是數(shù)氣，當(dāng)之者鮮不為厲。而予以孱弱，俯仰其間，於茲二年矣，幸而無恙，是殆有養(yǎng)致然爾。然亦安知所養(yǎng)何哉？孟子曰：「吾善養(yǎng)吾浩然之氣?！贡藲庥衅撸釟庥幸?，以一敵七，吾何患焉！況浩然者，乃天地之正氣也，作正氣歌一首。

天地有正氣，雜然賦流形。下則為河岳，上則為日星。於人曰浩然，沛乎塞蒼冥。
皇路當(dāng)清夷，含和吐明庭。時(shí)窮節(jié)乃見，一一垂丹青。在齊太史簡，在晉董狐筆。
在秦張良椎，在漢蘇武節(jié)。為嚴(yán)將軍頭，為嵇侍中血。為張睢陽齒，為顏常山舌。
或?yàn)檫|東帽，清操厲冰雪?；?yàn)槌鰩煴?，鬼神泣壯烈。或?yàn)槎山?，慷慨吞胡羯?br />或?yàn)閾糍\笏，逆豎頭破裂。是氣所磅礴，凜烈萬古存。當(dāng)其貫日月，生死安足論。
地維賴以立，天柱賴以尊。三綱實(shí)系命，道義為之根。嗟予遘陽九，隸也實(shí)不力。
楚囚纓其冠，傳車送窮北。鼎鑊甘如飴，求之不可得。陰房闐鬼火，春院閟天黑。(閟天黑 同：閉)
牛驥同一皂，雞棲鳳凰食。一朝蒙霧露，分作溝中瘠。如此再寒暑，百癘自辟易。
哀哉沮洳場(chǎng)，為我安樂國。豈有他繆巧，陰陽不能賊。顧此耿耿存，仰視浮云白。
悠悠我心悲，蒼天曷有極。哲人日已遠(yuǎn)，典刑在夙昔。風(fēng)檐展書讀，古道照顏色。

yú qiú běi tíng ，zuò yī tǔ shì 。shì guǎng bā chǐ ，shēn kě sì xún 。dān fēi dī xiǎo ，bái jiān duǎn zhǎi ，wū xià ér yōu àn 。dāng cǐ xià rì ，zhū qì cuì rán ：yǔ liáo sì jí ，fú dòng chuáng jǐ ，shí zé wéi shuǐ qì ；tú ní bàn cháo ，zhēng ōu lì lán ，shí zé wéi tǔ qì ；zhà qíng bào rè ，fēng dào sì sāi ，shí zé wéi rì qì ；yán yīn xīn cuàn ，zhù zhǎng yán nuè ，shí zé wéi huǒ qì ；cāng fǔ jì dùn ，chén chén bī rén ，shí zé wéi mǐ qì ；pián jiān zá tà ，xīng sào hàn gòu ，shí zé wéi rén qì ；huò qīng hùn 、huò huǐ shī 、huò fǔ shǔ ，è qì zá chū ，shí zé wéi huì qì 。dié shì shù qì ，dāng zhī zhě xiān bú wéi lì 。ér yǔ yǐ chán ruò ，fǔ yǎng qí jiān ，yú zī èr nián yǐ ，xìng ér wú yàng ，shì dài yǒu yǎng zhì rán ěr 。rán yì ān zhī suǒ yǎng hé zāi ？mèng zǐ yuē ：「wú shàn yǎng wú hào rán zhī qì ?！筨ǐ qì yǒu qī ，wú qì yǒu yī ，yǐ yī dí qī ，wú hé huàn yān ！kuàng hào rán zhě ，nǎi tiān dì zhī zhèng qì yě ，zuò zhèng qì gē yī shǒu 。

tiān dì yǒu zhèng qì ，zá rán fù liú xíng 。xià zé wéi hé yuè ，shàng zé wéi rì xīng 。yú rén yuē hào rán ，pèi hū sāi cāng míng 。
huáng lù dāng qīng yí ，hán hé tǔ míng tíng 。shí qióng jiē nǎi jiàn ，yī yī chuí dān qīng 。zài qí tài shǐ jiǎn ，zài jìn dǒng hú bǐ 。
zài qín zhāng liáng zhuī ，zài hàn sū wǔ jiē 。wéi yán jiāng jun1 tóu ，wéi jī shì zhōng xuè 。wéi zhāng suī yáng chǐ ，wéi yán cháng shān shé 。
huò wéi liáo dōng mào ，qīng cāo lì bīng xuě 。huò wéi chū shī biǎo ，guǐ shén qì zhuàng liè 。huò wéi dù jiāng jí ，kāng kǎi tūn hú jié 。
huò wéi jī zéi hù ，nì shù tóu pò liè 。shì qì suǒ páng bó ，lǐn liè wàn gǔ cún 。dāng qí guàn rì yuè ，shēng sǐ ān zú lùn 。
dì wéi lài yǐ lì ，tiān zhù lài yǐ zūn 。sān gāng shí xì mìng ，dào yì wéi zhī gēn 。jiē yǔ gòu yáng jiǔ ，lì yě shí bú lì 。
chǔ qiú yīng qí guàn ，chuán chē sòng qióng běi 。dǐng huò gān rú yí ，qiú zhī bú kě dé 。yīn fáng tián guǐ huǒ ，chūn yuàn bì tiān hēi 。(bì tiān hēi tóng ：bì )
niú jì tóng yī zào ，jī qī fèng huáng shí 。yī cháo méng wù lù ，fèn zuò gōu zhōng jí 。rú cǐ zài hán shǔ ，bǎi lì zì pì yì 。
āi zāi jǔ rù chǎng ，wéi wǒ ān lè guó 。qǐ yǒu tā miù qiǎo ，yīn yáng bú néng zéi 。gù cǐ gěng gěng cún ，yǎng shì fú yún bái 。
yōu yōu wǒ xīn bēi ，cāng tiān hé yǒu jí 。zhé rén rì yǐ yuǎn ，diǎn xíng zài sù xī 。fēng yán zhǎn shū dú ，gǔ dào zhào yán sè 。