送孟東野序

　　大凡物不得其平則鳴：草木之無聲，風(fēng)撓之鳴。水之無聲，風(fēng)蕩之鳴。其躍也，或激之；其趨也，或梗之；其沸也，或炙之。金石之無聲，或擊之鳴。人之于言也亦然，有不得已者而后言。其歌也有思，其哭也有懷，凡出乎口而為聲者，其皆有弗平者乎！

　　樂也者，郁于中而泄于外者也，擇其善鳴者而假之鳴。金、石、絲、竹、匏、土、革、木八者，物之善鳴者也。維天之于時也亦然，擇其善鳴者而假之鳴。是故以鳥鳴春，以雷鳴夏，以蟲鳴秋，以風(fēng)鳴冬。四時之相推敚，其必有不得其平者乎？

　　其于人也亦然。人聲之精者為言，文辭之于言，又其精也，尤擇其善鳴者而假之鳴。其在唐、虞，咎陶、禹，其善鳴者也，而假以鳴，夔弗能以文辭鳴，又自假于《韶》以鳴。夏之時，五子以其歌鳴。伊尹鳴殷，周公鳴周。凡載于《詩》、《書》六藝，皆鳴之善者也。周之衰，孔子之徒鳴之，其聲大而遠(yuǎn)。傳曰：“天將以夫子為木鐸。”其弗信矣乎！其末也，莊周以其荒唐之辭鳴。楚，大國也，其亡也以屈原鳴。臧孫辰、孟軻、荀卿，以道鳴者也。楊朱、墨翟、管夷吾、晏嬰、老聃、申不害、韓非、慎到、田駢、鄒衍、尸佼、孫武、張儀、蘇秦之屬，皆以其術(shù)鳴。秦之興，李斯鳴之。漢之時，司馬遷、相如、揚(yáng)雄，最其善鳴者也。其下魏晉氏，鳴者不及于古，然亦未嘗絕也。就其善者，其聲清以浮，其節(jié)數(shù)以急，其辭淫以哀，其志弛以肆；其為言也，亂雜而無章。將天丑其德莫之顧邪？何為乎不鳴其善鳴者也！

　　唐之有天下，陳子昂、蘇源明、元結(jié)、李白、杜甫、李觀，皆以其所能鳴。其存而在下者，孟郊東野始以其詩鳴。其高出魏晉，不懈而及于古，其他浸淫乎漢氏矣。從吾游者，李翱、張籍其尤也。三子者之鳴信善矣。抑不知天將和其聲，而使鳴國家之盛邪，抑將窮餓其身，思愁其心腸，而使自鳴其不幸邪？三子者之命，則懸乎天矣。其在上也奚以喜，其在下也奚以悲！東野之役于江南也，有若不釋然者，故吾道其于天者以解之。

　　dà fán wù bú dé qí píng zé míng ：cǎo mù zhī wú shēng ，fēng náo zhī míng 。shuǐ zhī wú shēng ，fēng dàng zhī míng 。qí yuè yě ，huò jī zhī ；qí qū yě ，huò gěng zhī ；qí fèi yě ，huò zhì zhī 。jīn shí zhī wú shēng ，huò jī zhī míng 。rén zhī yú yán yě yì rán ，yǒu bú dé yǐ zhě ér hòu yán 。qí gē yě yǒu sī ，qí kū yě yǒu huái ，fán chū hū kǒu ér wéi shēng zhě ，qí jiē yǒu fú píng zhě hū ！

　　lè yě zhě ，yù yú zhōng ér xiè yú wài zhě yě ，zé qí shàn míng zhě ér jiǎ zhī míng 。jīn 、shí 、sī 、zhú 、páo 、tǔ 、gé 、mù bā zhě ，wù zhī shàn míng zhě yě 。wéi tiān zhī yú shí yě yì rán ，zé qí shàn míng zhě ér jiǎ zhī míng 。shì gù yǐ niǎo míng chūn ，yǐ léi míng xià ，yǐ chóng míng qiū ，yǐ fēng míng dōng 。sì shí zhī xiàng tuī duó ，qí bì yǒu bú dé qí píng zhě hū ？

　　qí yú rén yě yì rán 。rén shēng zhī jīng zhě wéi yán ，wén cí zhī yú yán ，yòu qí jīng yě ，yóu zé qí shàn míng zhě ér jiǎ zhī míng 。qí zài táng 、yú ，jiù táo 、yǔ ，qí shàn míng zhě yě ，ér jiǎ yǐ míng ，kuí fú néng yǐ wén cí míng ，yòu zì jiǎ yú 《sháo 》yǐ míng 。xià zhī shí ，wǔ zǐ yǐ qí gē míng 。yī yǐn míng yīn ，zhōu gōng míng zhōu 。fán zǎi yú 《shī 》、《shū 》liù yì ，jiē míng zhī shàn zhě yě 。zhōu zhī shuāi ，kǒng zǐ zhī tú míng zhī ，qí shēng dà ér yuǎn 。chuán yuē ：“tiān jiāng yǐ fū zǐ wéi mù duó 。”qí fú xìn yǐ hū ！qí mò yě ，zhuāng zhōu yǐ qí huāng táng zhī cí míng 。chǔ ，dà guó yě ，qí wáng yě yǐ qū yuán míng 。zāng sūn chén 、mèng kē 、xún qīng ，yǐ dào míng zhě yě 。yáng zhū 、mò zhái 、guǎn yí wú 、yàn yīng 、lǎo dān 、shēn bú hài 、hán fēi 、shèn dào 、tián pián 、zōu yǎn 、shī jiǎo 、sūn wǔ 、zhāng yí 、sū qín zhī shǔ ，jiē yǐ qí shù míng 。qín zhī xìng ，lǐ sī míng zhī 。hàn zhī shí ，sī mǎ qiān 、xiàng rú 、yáng xióng ，zuì qí shàn míng zhě yě 。qí xià wèi jìn shì ，míng zhě bú jí yú gǔ ，rán yì wèi cháng jué yě 。jiù qí shàn zhě ，qí shēng qīng yǐ fú ，qí jiē shù yǐ jí ，qí cí yín yǐ āi ，qí zhì chí yǐ sì ；qí wéi yán yě ，luàn zá ér wú zhāng 。jiāng tiān chǒu qí dé mò zhī gù xié ？hé wéi hū bú míng qí shàn míng zhě yě ！

　　táng zhī yǒu tiān xià ，chén zǐ áng 、sū yuán míng 、yuán jié 、lǐ bái 、dù fǔ 、lǐ guān ，jiē yǐ qí suǒ néng míng 。qí cún ér zài xià zhě ，mèng jiāo dōng yě shǐ yǐ qí shī míng 。qí gāo chū wèi jìn ，bú xiè ér jí yú gǔ ，qí tā jìn yín hū hàn shì yǐ 。cóng wú yóu zhě ，lǐ áo 、zhāng jí qí yóu yě 。sān zǐ zhě zhī míng xìn shàn yǐ 。yì bú zhī tiān jiāng hé qí shēng ，ér shǐ míng guó jiā zhī shèng xié ，yì jiāng qióng è qí shēn ，sī chóu qí xīn cháng ，ér shǐ zì míng qí bú xìng xié ？sān zǐ zhě zhī mìng ，zé xuán hū tiān yǐ 。qí zài shàng yě xī yǐ xǐ ，qí zài xià yě xī yǐ bēi ！dōng yě zhī yì yú jiāng nán yě ，yǒu ruò bú shì rán zhě ，gù wú dào qí yú tiān zhě yǐ jiě zhī 。