超然臺(tái)記

　　凡物皆有可觀。茍有可觀，皆有可樂(lè)，非必怪奇?zhèn)愓咭病?/p>

　　哺糟啜醨皆可以醉；果蔬草木，皆可以飽。推此類(lèi)也，吾安往而不樂(lè)？

　　夫所為求褔而辭禍者，以褔可喜而禍可悲也。人之所欲無(wú)窮，而物之可以足吾欲者有盡，美惡之辨戰(zhàn)乎中，而去取之擇交乎前。則可樂(lè)者常少，而可悲者常多。是謂求禍而辭褔。夫求禍而辭褔，豈人之情也哉？物有以蓋之矣。彼游于物之內(nèi)，而不游于物之外。物非有大小也，自其內(nèi)而觀之，未有不高且大者也。彼挾其高大以臨我，則我常眩亂反復(fù)，如隙中之觀斗，又焉知?jiǎng)儇?fù)之所在。是以美惡橫生，而憂樂(lè)出焉，可不大哀乎！

　　余自錢(qián)塘移守膠西，釋舟楫之安，而服車(chē)馬之勞；去雕墻之美，而蔽采椽之居；背湖山之觀，而適桑麻之野。始至之日，歲比不登，盜賊滿(mǎn)野，獄訟充斥；而齋廚索然，日食杞菊。人固疑余之不樂(lè)也。處之期年，而貌加豐，發(fā)之白者，日以反黑。予既樂(lè)其風(fēng)俗之淳，而其吏民亦安予之拙也。于是治其園圃，潔其庭宇，伐安丘、高密之木，以修補(bǔ)破敗，為茍全之計(jì)。

　　而園之北，因城以為臺(tái)者舊矣，稍葺而新之。時(shí)相與登覽，放意肆志焉。南望馬耳、常山，出沒(méi)隱見(jiàn)，若近若遠(yuǎn)，庶幾有隱君子乎！而其東則廬山，秦人盧敖之所從遁也。西望穆陵，隱然如城郭，師尚父、齊桓公之遺烈，猶有存者。北俯濰水，慨然太息，思淮陰之功，而吊其不終。臺(tái)高而安，深而明，夏涼而冬溫。雨雪之朝，風(fēng)月之夕，予未嘗不在，客未嘗不從。擷園蔬，取池魚(yú)，釀秫酒，瀹脫粟而食之，曰：“樂(lè)哉游乎！"

　　方是時(shí)，予弟子由，適在濟(jì)南，聞而賦之，且名其臺(tái)曰“超然”，以見(jiàn)余之無(wú)所往而不樂(lè)者，蓋游于物之外也。

　　fán wù jiē yǒu kě guān 。gǒu yǒu kě guān ，jiē yǒu kě lè ，fēi bì guài qí wěi lì zhě yě 。

　　bǔ zāo chuò lí jiē kě yǐ zuì ；guǒ shū cǎo mù ，jiē kě yǐ bǎo 。tuī cǐ lèi yě ，wú ān wǎng ér bú lè ？

　　fū suǒ wéi qiú fù ér cí huò zhě ，yǐ fù kě xǐ ér huò kě bēi yě 。rén zhī suǒ yù wú qióng ，ér wù zhī kě yǐ zú wú yù zhě yǒu jìn ，měi è zhī biàn zhàn hū zhōng ，ér qù qǔ zhī zé jiāo hū qián 。zé kě lè zhě cháng shǎo ，ér kě bēi zhě cháng duō 。shì wèi qiú huò ér cí fù 。fū qiú huò ér cí fù ，qǐ rén zhī qíng yě zāi ？wù yǒu yǐ gài zhī yǐ 。bǐ yóu yú wù zhī nèi ，ér bú yóu yú wù zhī wài 。wù fēi yǒu dà xiǎo yě ，zì qí nèi ér guān zhī ，wèi yǒu bú gāo qiě dà zhě yě 。bǐ jiā qí gāo dà yǐ lín wǒ ，zé wǒ cháng xuàn luàn fǎn fù ，rú xì zhōng zhī guān dòu ，yòu yān zhī shèng fù zhī suǒ zài 。shì yǐ měi è héng shēng ，ér yōu lè chū yān ，kě bú dà āi hū ！

　　yú zì qián táng yí shǒu jiāo xī ，shì zhōu jí zhī ān ，ér fú chē mǎ zhī láo ；qù diāo qiáng zhī měi ，ér bì cǎi chuán zhī jū ；bèi hú shān zhī guān ，ér shì sāng má zhī yě 。shǐ zhì zhī rì ，suì bǐ bú dēng ，dào zéi mǎn yě ，yù sòng chōng chì ；ér zhāi chú suǒ rán ，rì shí qǐ jú 。rén gù yí yú zhī bú lè yě 。chù zhī qī nián ，ér mào jiā fēng ，fā zhī bái zhě ，rì yǐ fǎn hēi 。yǔ jì lè qí fēng sú zhī chún ，ér qí lì mín yì ān yǔ zhī zhuō yě 。yú shì zhì qí yuán pǔ ，jié qí tíng yǔ ，fá ān qiū 、gāo mì zhī mù ，yǐ xiū bǔ pò bài ，wéi gǒu quán zhī jì 。

　　ér yuán zhī běi ，yīn chéng yǐ wéi tái zhě jiù yǐ ，shāo qì ér xīn zhī 。shí xiàng yǔ dēng lǎn ，fàng yì sì zhì yān 。nán wàng mǎ ěr 、cháng shān ，chū méi yǐn jiàn ，ruò jìn ruò yuǎn ，shù jǐ yǒu yǐn jun1 zǐ hū ！ér qí dōng zé lú shān ，qín rén lú áo zhī suǒ cóng dùn yě 。xī wàng mù líng ，yǐn rán rú chéng guō ，shī shàng fù 、qí huán gōng zhī yí liè ，yóu yǒu cún zhě 。běi fǔ wéi shuǐ ，kǎi rán tài xī ，sī huái yīn zhī gōng ，ér diào qí bú zhōng 。tái gāo ér ān ，shēn ér míng ，xià liáng ér dōng wēn 。yǔ xuě zhī cháo ，fēng yuè zhī xī ，yǔ wèi cháng bú zài ，kè wèi cháng bú cóng 。xié yuán shū ，qǔ chí yú ，niàng shú jiǔ ，yuè tuō sù ér shí zhī ，yuē ：“l(fā)è zāi yóu hū ！"

　　fāng shì shí ，yǔ dì zǐ yóu ，shì zài jì nán ，wén ér fù zhī ，qiě míng qí tái yuē “chāo rán ”，yǐ jiàn yú zhī wú suǒ wǎng ér bú lè zhě ，gài yóu yú wù zhī wài yě 。