蜀道難

蜀道難

[唐] 李白

噫吁嚱，危乎高哉！蜀道之難，難于上青天！

蠶叢及魚(yú)鳧，開(kāi)國(guó)何茫然！

爾來(lái)四萬(wàn)八千歲，不與秦塞通人煙。

西當(dāng)太白有鳥(niǎo)道，可以橫絕峨眉巔。

地崩山摧壯士死，然后天梯石棧相鉤連。

上有六龍回日之高標(biāo)，下有沖波逆折之回川。

黃鶴之飛尚不得過(guò)，猿猱欲度愁攀援。

青泥何盤(pán)盤(pán)，百步九折縈巖巒。

捫參歷井仰脅息，以手撫膺坐長(zhǎng)嘆。

問(wèn)君西游何時(shí)還？畏途巉巖不可攀。

但見(jiàn)悲鳥(niǎo)號(hào)古木，雄飛雌從繞林間。

又聞子規(guī)啼夜月，愁空山。

蜀道之難,難于上青天，使人聽(tīng)此凋朱顏！

連峰去天不盈尺，枯松倒掛倚絕壁。

飛湍瀑流爭(zhēng)喧豗，砯崖轉(zhuǎn)石萬(wàn)壑雷。

其險(xiǎn)也如此，嗟爾遠(yuǎn)道之人胡為乎來(lái)哉！

劍閣崢嶸而崔嵬，一夫當(dāng)關(guān)，萬(wàn)夫莫開(kāi)。

所守或匪親，化為狼與豺。

朝避猛虎，夕避長(zhǎng)蛇；磨牙吮血，殺人如麻。

錦城雖云樂(lè)，不如早還家。

蜀道之難,難于上青天，側(cè)身西望長(zhǎng)咨嗟！

作品賞析

【注釋】：

《蜀道難》：古樂(lè)府曲名，屬《相和歌·瑟調(diào)曲》，古代詩(shī)人常用來(lái)描寫(xiě)蜀地道路的艱難。胡震亨《唐音癸簽》卷二十一說(shuō)：《蜀道難》自是古曲，梁、陳作者，止言其險(xiǎn)，而不及其他。（李）白則兼采張載《劍閣銘》‘一人荷戟，萬(wàn)夫趑趄，形勝之地，匪親弗居’等語(yǔ)用之，為恃險(xiǎn)割據(jù)與羈留在佐逆者著戒?！眽咽克溃簜髡f(shuō)秦惠玉嫁五美女給蜀，蜀國(guó)派五位壯士去迎接，返至梓關(guān)，遇山崩，五壯士被壓死，五美女上山化為石。

【簡(jiǎn)析】：

這首詩(shī)作于天寶初年。李白雖然托題古調(diào)，但從思想內(nèi)容到藝術(shù)形式都是創(chuàng)新的。全詩(shī)寫(xiě)出奇險(xiǎn)壯麗的景象，將歷史、現(xiàn)實(shí)、神話(huà)交織在一起，縱橫捭闔，句式也隨著感情的變化參差，充滿(mǎn)極濃厚的浪漫主義色彩。通篇緊扣一個(gè)“難”字，瑰麗而又神奇，怪不得詩(shī)人初入長(zhǎng)安，賀知章一讀此詩(shī)就大為贊賞，稱(chēng)之為“謫仙人”。

這首詩(shī)，大約是唐玄宗天寶初年，李白第一次到長(zhǎng)安時(shí)寫(xiě)的?！妒竦离y》是他襲用樂(lè)府古題，展開(kāi)豐富的想象，著力描繪了秦蜀道路上奇麗驚險(xiǎn)的山川，并從中透露了對(duì)社會(huì)的某些憂(yōu)慮與關(guān)切。

詩(shī)人大體按照由古及今，自秦入蜀的線索，抓住各處山水特點(diǎn)來(lái)描寫(xiě)，以展示蜀道之難。

從“噫吁?”到“然后天梯石棧相鉤連”為一個(gè)段落。一開(kāi)篇就極言蜀道之難，以感情強(qiáng)烈的詠嘆點(diǎn)出主題，為全詩(shī)奠定了雄放的基調(diào)。以下隨著感情的起伏和自然場(chǎng)景的變化，“蜀道之難，難于上青天”的詠嘆反復(fù)出現(xiàn)，象一首樂(lè)曲的主旋律一樣激蕩著讀者的心弦。

為什么說(shuō)蜀道的難行比上天還難呢？這是因?yàn)樽怨乓詠?lái)秦、蜀之間被高山峻嶺阻擋，由秦入蜀，太白峰首當(dāng)其沖，只有高飛的鳥(niǎo)兒能從低缺處飛過(guò)。太白峰在秦都咸陽(yáng)西南，是關(guān)中一帶的最高峰。民諺云：“武公太白，去天三百。”詩(shī)人以夸張的筆墨寫(xiě)出了歷史上不可逾越的險(xiǎn)阻，并融匯了五丁開(kāi)山的神話(huà)，點(diǎn)染了神奇色彩，猶如一部樂(lè)章的前奏，具有引人入勝的妙用。下面即著力刻畫(huà)蜀道的高危難行了。

從“上有六龍回日之高標(biāo)”至“使人聽(tīng)此凋朱顏”為又一段落。這一段極寫(xiě)山勢(shì)的高危，山高寫(xiě)得愈充分，愈可見(jiàn)路之難行。你看那突兀而立的高山，高標(biāo)接天，擋住了太陽(yáng)神的運(yùn)行；山下則是沖波激浪、曲折回旋的河川。詩(shī)人不但把夸張和神話(huà)融為一體，直寫(xiě)山高，而且襯以“回川”之險(xiǎn)。唯其水險(xiǎn)，更見(jiàn)山勢(shì)的高危。詩(shī)人意猶未足，又借黃鶴與猿猱來(lái)反襯。山高得連千里翱翔的黃鶴也不得飛度，輕疾敏捷的猿猴也愁于攀援，不言而喻，人行走就難上加難了。以上用虛寫(xiě)手法層層映襯，下面再具體描寫(xiě)青泥嶺的難行。

青泥嶺，“懸崖萬(wàn)仞，山多云雨”（《元和郡縣志》），為唐代人蜀要道。詩(shī)人著重就其峰路的縈回和山勢(shì)的峻危來(lái)表現(xiàn)人行其上的艱難情狀和畏俱心理，捕捉了在嶺上曲折盤(pán)桓、手捫星辰、呼吸緊張、撫胸長(zhǎng)嘆等細(xì)節(jié)動(dòng)作加以摹寫(xiě)，寥寥數(shù)語(yǔ)，便把行人艱難的步履、惶悚的神情，繪聲繪色地刻畫(huà)出來(lái)，困危之狀如在目前。

至此蜀道的難行似乎寫(xiě)到了極處。但詩(shī)人筆鋒一轉(zhuǎn)，借“問(wèn)君”引出旅愁，以憂(yōu)切低昂的旋律，把讀者帶進(jìn)一個(gè)古木荒涼、鳥(niǎo)聲悲凄的境界。杜鵑鳥(niǎo)空谷傳響，充滿(mǎn)哀愁，使人聞聲失色，更覺(jué)蜀道之難。詩(shī)人借景抒情，用“悲鳥(niǎo)號(hào)古木”、“子規(guī)啼夜月”等感情色彩濃厚的自然景觀，渲染了旅愁和蜀道上空寂蒼涼的環(huán)境氣氛，有力地烘托了蜀道之難。

然而，逶迤千里的蜀道，還有更為奇險(xiǎn)的風(fēng)光。自“連峰去天不盈尺”至全篇結(jié)束，主要從山川之險(xiǎn)來(lái)揭示蜀道之難，著力渲染驚險(xiǎn)的氣氛。如果說(shuō)“連峰去天不盈尺”是夸飾山峰之高，“枯松倒掛倚絕壁”則是襯托絕壁之險(xiǎn)。

詩(shī)人先托出山勢(shì)的高險(xiǎn)，然后由靜而動(dòng)，寫(xiě)出水石激蕩、山谷轟鳴的驚險(xiǎn)場(chǎng)景。好象一串電影鏡頭：開(kāi)始是山巒起伏、連峰接天的遠(yuǎn)景畫(huà)面；接著平緩地推成枯松倒掛絕壁的特寫(xiě)；而后，跟蹤而來(lái)的是一組快鏡頭，飛湍、瀑流、懸崖、轉(zhuǎn)石，配合著萬(wàn)壑雷鳴的音響，飛快地從眼前閃過(guò)，驚險(xiǎn)萬(wàn)狀，目不暇接，從而造成一種勢(shì)若排山倒海的強(qiáng)烈藝術(shù)效果，使蜀道之難的描寫(xiě)，簡(jiǎn)直達(dá)到了登峰造極的地步。如果說(shuō)上面山勢(shì)的高危已使人望而生畏，那此處山川的險(xiǎn)要更令人驚心動(dòng)魄了。

風(fēng)光變幻，險(xiǎn)象叢生。在十分驚險(xiǎn)的氣氛中，最后寫(xiě)到蜀中要塞劍閣，在大劍山和小劍山之間有一條三十里長(zhǎng)的棧道，群峰如劍，連山聳立，削壁中斷如門(mén)，形成天然要塞。因其地勢(shì)險(xiǎn)要，易守難攻，歷史上在此割據(jù)稱(chēng)王者不乏其人。詩(shī)人從劍閣的險(xiǎn)要引出對(duì)政治形勢(shì)的描寫(xiě)。他化用西晉張載《劍閣銘》中“形勝之地，匪親勿居”的語(yǔ)句，勸人引為鑒戒，警惕戰(zhàn)亂的發(fā)生，并聯(lián)系當(dāng)時(shí)的社會(huì)背景，揭露了蜀中豺狼的“磨牙吮血，殺人如麻”，從而表達(dá)了對(duì)國(guó)事的憂(yōu)慮與關(guān)切。唐天寶初年，太平景象的背后正潛伏著危機(jī)，后來(lái)發(fā)生的安史之亂，證明詩(shī)人的憂(yōu)慮是有現(xiàn)實(shí)意義的。

李白以變化莫測(cè)的筆法，淋漓盡致地刻畫(huà)了蜀道之難，藝術(shù)地展現(xiàn)了古老蜀道逶迤、崢嶸、高峻、崎嶇的面貌，描繪出一幅色彩絢麗的山水畫(huà)卷。詩(shī)中那些動(dòng)人的景象宛如歷歷在目。

李白之所以描繪得如此動(dòng)人，還在于融貫其間的浪漫主義激情。詩(shī)人寄情山水，放浪形骸。他對(duì)自然景物不是冷漠的觀賞，而是熱情地贊嘆，借以抒發(fā)自己的理想感受。那飛流驚湍、奇峰險(xiǎn)壑，賦予了詩(shī)人的情感氣質(zhì)，因而才呈現(xiàn)出飛動(dòng)的靈魂和瑰偉的姿態(tài)。詩(shī)人善于把想象、夸張和神話(huà)傳說(shuō)融為一體進(jìn)行寫(xiě)景抒情。言山之高峻，則曰“上有六龍回日之高標(biāo)”；狀道之險(xiǎn)阻，則曰“地崩山摧壯士死，然后天梯石棧相鉤連”……詩(shī)人“馳走風(fēng)云，鞭撻海岳”（陸時(shí)雍《詩(shī)鏡總論》評(píng)李白七古語(yǔ)），從蠶叢開(kāi)國(guó)說(shuō)到五丁開(kāi)山，由六龍回日寫(xiě)到子規(guī)夜啼，天馬行空般地馳騁想象，創(chuàng)造出博大浩渺的藝術(shù)境界，充滿(mǎn)了浪漫主義色彩。透過(guò)奇麗峭拔的山川景物，仿佛可以看到詩(shī)人那“落筆搖五岳、笑傲凌滄洲”的高大形象。

唐以前的《蜀道難》作品，簡(jiǎn)短單薄。李白對(duì)東府古題有所創(chuàng)新和發(fā)展，用了大量散文化詩(shī)句，字?jǐn)?shù)從三言、四言、五言、七言，直到十一言，參差錯(cuò)落，長(zhǎng)短不齊，形成極為奔放的語(yǔ)言風(fēng)格。詩(shī)的用韻，也突破了梁陳時(shí)代舊作一韻到底的程式。后面描寫(xiě)蜀中險(xiǎn)要環(huán)境，一連三換韻腳，極盡變化之能事。所以殷璠編《河岳英靈集》稱(chēng)此詩(shī)“奇之又奇，自騷人以還，鮮有此體調(diào)”。

關(guān)于本篇，前人有種種寓意之說(shuō)，斷定是專(zhuān)為某人某事而作的。明人胡震亨、顧炎武認(rèn)為，李白“自為蜀詠”，“別無(wú)寓意”。今人有謂此詩(shī)表面寫(xiě)蜀道艱險(xiǎn)，實(shí)則寫(xiě)仕途坎坷，反映了詩(shī)人在長(zhǎng)期漫游中屢逢躓礙的生活經(jīng)歷和懷才不遇的憤懣，迄無(wú)定論。

shǔ dào nán

[táng ] lǐ bái

yī yù xì ，wēi hū gāo zāi ！shǔ dào zhī nán ，nán yú shàng qīng tiān ！

cán cóng jí yú fú ，kāi guó hé máng rán ！

ěr lái sì wàn bā qiān suì ，bú yǔ qín sāi tōng rén yān 。

xī dāng tài bái yǒu niǎo dào ，kě yǐ héng jué é méi diān 。

dì bēng shān cuī zhuàng shì sǐ ，rán hòu tiān tī shí zhàn xiàng gōu lián 。

shàng yǒu liù lóng huí rì zhī gāo biāo ，xià yǒu chōng bō nì shé zhī huí chuān 。

huáng hè zhī fēi shàng bú dé guò ，yuán náo yù dù chóu pān yuán 。

qīng ní hé pán pán ，bǎi bù jiǔ shé yíng yán luán 。

mén cān lì jǐng yǎng xié xī ，yǐ shǒu fǔ yīng zuò zhǎng tàn 。

wèn jun1 xī yóu hé shí hái ？wèi tú chán yán bú kě pān 。

dàn jiàn bēi niǎo hào gǔ mù ，xióng fēi cí cóng rào lín jiān 。

yòu wén zǐ guī tí yè yuè ，chóu kōng shān 。

shǔ dào zhī nán ,nán yú shàng qīng tiān ，shǐ rén tīng cǐ diāo zhū yán ！

lián fēng qù tiān bú yíng chǐ ，kū sōng dǎo guà yǐ jué bì 。

fēi tuān bào liú zhēng xuān huī ，pīng yá zhuǎn shí wàn hè léi 。

qí xiǎn yě rú cǐ ，jiē ěr yuǎn dào zhī rén hú wéi hū lái zāi ！

jiàn gé zhēng róng ér cuī wéi ，yī fū dāng guān ，wàn fū mò kāi 。

suǒ shǒu huò fěi qīn ，huà wéi láng yǔ chái 。

cháo bì měng hǔ ，xī bì zhǎng shé ；mó yá shǔn xuè ，shā rén rú má 。

jǐn chéng suī yún lè ，bú rú zǎo hái jiā 。

shǔ dào zhī nán ,nán yú shàng qīng tiān ，cè shēn xī wàng zhǎng zī jiē ！

zuò pǐn shǎng xī

【zhù shì 】：

《shǔ dào nán 》：gǔ lè fǔ qǔ míng ，shǔ 《xiàng hé gē ·sè diào qǔ 》，gǔ dài shī rén cháng yòng lái miáo xiě shǔ dì dào lù de jiān nán 。hú zhèn hēng 《táng yīn guǐ qiān 》juàn èr shí yī shuō ：《shǔ dào nán 》zì shì gǔ qǔ ，liáng 、chén zuò zhě ，zhǐ yán qí xiǎn ，ér bú jí qí tā 。（lǐ ）bái zé jiān cǎi zhāng zǎi 《jiàn gé míng 》‘yī rén hé jǐ ，wàn fū zī jū ，xíng shèng zhī dì ，fěi qīn fú jū ’děng yǔ yòng zhī ，wéi shì xiǎn gē jù yǔ jī liú zài zuǒ nì zhě zhe jiè 。”zhuàng shì sǐ ：chuán shuō qín huì yù jià wǔ měi nǚ gěi shǔ ，shǔ guó pài wǔ wèi zhuàng shì qù yíng jiē ，fǎn zhì zǐ guān ，yù shān bēng ，wǔ zhuàng shì bèi yā sǐ ，wǔ měi nǚ shàng shān huà wéi shí 。

【jiǎn xī 】：

zhè shǒu shī zuò yú tiān bǎo chū nián 。lǐ bái suī rán tuō tí gǔ diào ，dàn cóng sī xiǎng nèi róng dào yì shù xíng shì dōu shì chuàng xīn de 。quán shī xiě chū qí xiǎn zhuàng lì de jǐng xiàng ，jiāng lì shǐ 、xiàn shí 、shén huà jiāo zhī zài yī qǐ ，zòng héng bǎi hé ，jù shì yě suí zhe gǎn qíng de biàn huà cān chà ，chōng mǎn jí nóng hòu de làng màn zhǔ yì sè cǎi 。tōng piān jǐn kòu yī gè “nán ”zì ，guī lì ér yòu shén qí ，guài bú dé shī rén chū rù zhǎng ān ，hè zhī zhāng yī dú cǐ shī jiù dà wéi zàn shǎng ，chēng zhī wéi “zhé xiān rén ”。

zhè shǒu shī ，dà yuē shì táng xuán zōng tiān bǎo chū nián ，lǐ bái dì yī cì dào zhǎng ān shí xiě de ?！秙hǔ dào nán 》shì tā xí yòng lè fǔ gǔ tí ，zhǎn kāi fēng fù de xiǎng xiàng ，zhe lì miáo huì le qín shǔ dào lù shàng qí lì jīng xiǎn de shān chuān ，bìng cóng zhōng tòu lù le duì shè huì de mǒu xiē yōu lǜ yǔ guān qiē 。

shī rén dà tǐ àn zhào yóu gǔ jí jīn ，zì qín rù shǔ de xiàn suǒ ，zhuā zhù gè chù shān shuǐ tè diǎn lái miáo xiě ，yǐ zhǎn shì shǔ dào zhī nán 。

cóng “yī yù ?”dào “rán hòu tiān tī shí zhàn xiàng gōu lián ”wéi yī gè duàn luò 。yī kāi piān jiù jí yán shǔ dào zhī nán ，yǐ gǎn qíng qiáng liè de yǒng tàn diǎn chū zhǔ tí ，wéi quán shī diàn dìng le xióng fàng de jī diào 。yǐ xià suí zhe gǎn qíng de qǐ fú hé zì rán chǎng jǐng de biàn huà ，“shǔ dào zhī nán ，nán yú shàng qīng tiān ”de yǒng tàn fǎn fù chū xiàn ，xiàng yī shǒu lè qǔ de zhǔ xuán lǜ yī yàng jī dàng zhe dú zhě de xīn xián 。

wéi shí me shuō shǔ dào de nán háng bǐ shàng tiān hái nán ne ？zhè shì yīn wéi zì gǔ yǐ lái qín 、shǔ zhī jiān bèi gāo shān jun4 lǐng zǔ dǎng ，yóu qín rù shǔ ，tài bái fēng shǒu dāng qí chōng ，zhī yǒu gāo fēi de niǎo ér néng cóng dī quē chù fēi guò 。tài bái fēng zài qín dōu xián yáng xī nán ，shì guān zhōng yī dài de zuì gāo fēng 。mín yàn yún ：“wǔ gōng tài bái ，qù tiān sān bǎi 。”shī rén yǐ kuā zhāng de bǐ mò xiě chū le lì shǐ shàng bú kě yú yuè de xiǎn zǔ ，bìng róng huì le wǔ dīng kāi shān de shén huà ，diǎn rǎn le shén qí sè cǎi ，yóu rú yī bù lè zhāng de qián zòu ，jù yǒu yǐn rén rù shèng de miào yòng 。xià miàn jí zhe lì kè huà shǔ dào de gāo wēi nán háng le 。

cóng “shàng yǒu liù lóng huí rì zhī gāo biāo ”zhì “shǐ rén tīng cǐ diāo zhū yán ”wéi yòu yī duàn luò 。zhè yī duàn jí xiě shān shì de gāo wēi ，shān gāo xiě dé yù chōng fèn ，yù kě jiàn lù zhī nán háng 。nǐ kàn nà tū wū ér lì de gāo shān ，gāo biāo jiē tiān ，dǎng zhù le tài yáng shén de yùn háng ；shān xià zé shì chōng bō jī làng 、qǔ shé huí xuán de hé chuān 。shī rén bú dàn bǎ kuā zhāng hé shén huà róng wéi yī tǐ ，zhí xiě shān gāo ，ér qiě chèn yǐ “huí chuān ”zhī xiǎn 。wéi qí shuǐ xiǎn ，gèng jiàn shān shì de gāo wēi 。shī rén yì yóu wèi zú ，yòu jiè huáng hè yǔ yuán náo lái fǎn chèn 。shān gāo dé lián qiān lǐ áo xiáng de huáng hè yě bú dé fēi dù ，qīng jí mǐn jié de yuán hóu yě chóu yú pān yuán ，bú yán ér yù ，rén háng zǒu jiù nán shàng jiā nán le 。yǐ shàng yòng xū xiě shǒu fǎ céng céng yìng chèn ，xià miàn zài jù tǐ miáo xiě qīng ní lǐng de nán háng 。

qīng ní lǐng ，“xuán yá wàn rèn ，shān duō yún yǔ ”（《yuán hé jun4 xiàn zhì 》），wéi táng dài rén shǔ yào dào 。shī rén zhe zhòng jiù qí fēng lù de yíng huí hé shān shì de jun4 wēi lái biǎo xiàn rén háng qí shàng de jiān nán qíng zhuàng hé wèi jù xīn lǐ ，bǔ zhuō le zài lǐng shàng qǔ shé pán huán 、shǒu mén xīng chén 、hū xī jǐn zhāng 、fǔ xiōng zhǎng tàn děng xì jiē dòng zuò jiā yǐ mó xiě ，liáo liáo shù yǔ ，biàn bǎ háng rén jiān nán de bù lǚ 、huáng sǒng de shén qíng ，huì shēng huì sè dì kè huà chū lái ，kùn wēi zhī zhuàng rú zài mù qián 。

zhì cǐ shǔ dào de nán háng sì hū xiě dào le jí chù 。dàn shī rén bǐ fēng yī zhuǎn ，jiè “wèn jun1 ”yǐn chū lǚ chóu ，yǐ yōu qiē dī áng de xuán lǜ ，bǎ dú zhě dài jìn yī gè gǔ mù huāng liáng 、niǎo shēng bēi qī de jìng jiè 。dù juān niǎo kōng gǔ chuán xiǎng ，chōng mǎn āi chóu ，shǐ rén wén shēng shī sè ，gèng jiào shǔ dào zhī nán 。shī rén jiè jǐng shū qíng ，yòng “bēi niǎo hào gǔ mù ”、“zǐ guī tí yè yuè ”děng gǎn qíng sè cǎi nóng hòu de zì rán jǐng guān ，xuàn rǎn le lǚ chóu hé shǔ dào shàng kōng jì cāng liáng de huán jìng qì fēn ，yǒu lì dì hōng tuō le shǔ dào zhī nán 。

rán ér ，wēi yǐ qiān lǐ de shǔ dào ，hái yǒu gèng wéi qí xiǎn de fēng guāng 。zì “l(fā)ián fēng qù tiān bú yíng chǐ ”zhì quán piān jié shù ，zhǔ yào cóng shān chuān zhī xiǎn lái jiē shì shǔ dào zhī nán ，zhe lì xuàn rǎn jīng xiǎn de qì fēn 。rú guǒ shuō “l(fā)ián fēng qù tiān bú yíng chǐ ”shì kuā shì shān fēng zhī gāo ，“kū sōng dǎo guà yǐ jué bì ”zé shì chèn tuō jué bì zhī xiǎn 。

shī rén xiān tuō chū shān shì de gāo xiǎn ，rán hòu yóu jìng ér dòng ，xiě chū shuǐ shí jī dàng 、shān gǔ hōng míng de jīng xiǎn chǎng jǐng 。hǎo xiàng yī chuàn diàn yǐng jìng tóu ：kāi shǐ shì shān luán qǐ fú 、lián fēng jiē tiān de yuǎn jǐng huà miàn ；jiē zhe píng huǎn dì tuī chéng kū sōng dǎo guà jué bì de tè xiě ；ér hòu ，gēn zōng ér lái de shì yī zǔ kuài jìng tóu ，fēi tuān 、bào liú 、xuán yá 、zhuǎn shí ，pèi hé zhe wàn hè léi míng de yīn xiǎng ，fēi kuài dì cóng yǎn qián shǎn guò ，jīng xiǎn wàn zhuàng ，mù bú xiá jiē ，cóng ér zào chéng yī zhǒng shì ruò pái shān dǎo hǎi de qiáng liè yì shù xiào guǒ ，shǐ shǔ dào zhī nán de miáo xiě ，jiǎn zhí dá dào le dēng fēng zào jí de dì bù 。rú guǒ shuō shàng miàn shān shì de gāo wēi yǐ shǐ rén wàng ér shēng wèi ，nà cǐ chù shān chuān de xiǎn yào gèng lìng rén jīng xīn dòng pò le 。

fēng guāng biàn huàn ，xiǎn xiàng cóng shēng 。zài shí fèn jīng xiǎn de qì fēn zhōng ，zuì hòu xiě dào shǔ zhōng yào sāi jiàn gé ，zài dà jiàn shān hé xiǎo jiàn shān zhī jiān yǒu yī tiáo sān shí lǐ zhǎng de zhàn dào ，qún fēng rú jiàn ，lián shān sǒng lì ，xuē bì zhōng duàn rú mén ，xíng chéng tiān rán yào sāi 。yīn qí dì shì xiǎn yào ，yì shǒu nán gōng ，lì shǐ shàng zài cǐ gē jù chēng wáng zhě bú fá qí rén 。shī rén cóng jiàn gé de xiǎn yào yǐn chū duì zhèng zhì xíng shì de miáo xiě 。tā huà yòng xī jìn zhāng zǎi 《jiàn gé míng 》zhōng “xíng shèng zhī dì ，fěi qīn wù jū ”de yǔ jù ，quàn rén yǐn wéi jiàn jiè ，jǐng tì zhàn luàn de fā shēng ，bìng lián xì dāng shí de shè huì bèi jǐng ，jiē lù le shǔ zhōng chái láng de “mó yá shǔn xuè ，shā rén rú má ”，cóng ér biǎo dá le duì guó shì de yōu lǜ yǔ guān qiē 。táng tiān bǎo chū nián ，tài píng jǐng xiàng de bèi hòu zhèng qián fú zhe wēi jī ，hòu lái fā shēng de ān shǐ zhī luàn ，zhèng míng shī rén de yōu lǜ shì yǒu xiàn shí yì yì de 。

lǐ bái yǐ biàn huà mò cè de bǐ fǎ ，lín lí jìn zhì dì kè huà le shǔ dào zhī nán ，yì shù dì zhǎn xiàn le gǔ lǎo shǔ dào wēi yǐ 、zhēng róng 、gāo jun4 、qí qū de miàn mào ，miáo huì chū yī fú sè cǎi xuàn lì de shān shuǐ huà juàn 。shī zhōng nà xiē dòng rén de jǐng xiàng wǎn rú lì lì zài mù 。

lǐ bái zhī suǒ yǐ miáo huì dé rú cǐ dòng rén ，hái zài yú róng guàn qí jiān de làng màn zhǔ yì jī qíng 。shī rén jì qíng shān shuǐ ，fàng làng xíng hái 。tā duì zì rán jǐng wù bú shì lěng mò de guān shǎng ，ér shì rè qíng dì zàn tàn ，jiè yǐ shū fā zì jǐ de lǐ xiǎng gǎn shòu 。nà fēi liú jīng tuān 、qí fēng xiǎn hè ，fù yǔ le shī rén de qíng gǎn qì zhì ，yīn ér cái chéng xiàn chū fēi dòng de líng hún hé guī wěi de zī tài 。shī rén shàn yú bǎ xiǎng xiàng 、kuā zhāng hé shén huà chuán shuō róng wéi yī tǐ jìn háng xiě jǐng shū qíng 。yán shān zhī gāo jun4 ，zé yuē “shàng yǒu liù lóng huí rì zhī gāo biāo ”；zhuàng dào zhī xiǎn zǔ ，zé yuē “dì bēng shān cuī zhuàng shì sǐ ，rán hòu tiān tī shí zhàn xiàng gōu lián ”……shī rén “chí zǒu fēng yún ，biān tà hǎi yuè ”（lù shí yōng 《shī jìng zǒng lùn 》píng lǐ bái qī gǔ yǔ ），cóng cán cóng kāi guó shuō dào wǔ dīng kāi shān ，yóu liù lóng huí rì xiě dào zǐ guī yè tí ，tiān mǎ háng kōng bān dì chí chěng xiǎng xiàng ，chuàng zào chū bó dà hào miǎo de yì shù jìng jiè ，chōng mǎn le làng màn zhǔ yì sè cǎi 。tòu guò qí lì qiào bá de shān chuān jǐng wù ，fǎng fó kě yǐ kàn dào shī rén nà “l(fā)uò bǐ yáo wǔ yuè 、xiào ào líng cāng zhōu ”de gāo dà xíng xiàng 。

táng yǐ qián de 《shǔ dào nán 》zuò pǐn ，jiǎn duǎn dān báo 。lǐ bái duì dōng fǔ gǔ tí yǒu suǒ chuàng xīn hé fā zhǎn ，yòng le dà liàng sàn wén huà shī jù ，zì shù cóng sān yán 、sì yán 、wǔ yán 、qī yán ，zhí dào shí yī yán ，cān chà cuò luò ，zhǎng duǎn bú qí ，xíng chéng jí wéi bēn fàng de yǔ yán fēng gé 。shī de yòng yùn ，yě tū pò le liáng chén shí dài jiù zuò yī yùn dào dǐ de chéng shì 。hòu miàn miáo xiě shǔ zhōng xiǎn yào huán jìng ，yī lián sān huàn yùn jiǎo ，jí jìn biàn huà zhī néng shì 。suǒ yǐ yīn fán biān 《hé yuè yīng líng jí 》chēng cǐ shī “qí zhī yòu qí ，zì sāo rén yǐ hái ，xiān yǒu cǐ tǐ diào ”。

guān yú běn piān ，qián rén yǒu zhǒng zhǒng yù yì zhī shuō ，duàn dìng shì zhuān wéi mǒu rén mǒu shì ér zuò de 。míng rén hú zhèn hēng 、gù yán wǔ rèn wéi ，lǐ bái “zì wéi shǔ yǒng ”，“bié wú yù yì ”。jīn rén yǒu wèi cǐ shī biǎo miàn xiě shǔ dào jiān xiǎn ，shí zé xiě shì tú kǎn kě ，fǎn yìng le shī rén zài zhǎng qī màn yóu zhōng lǚ féng zhì ài de shēng huó jīng lì hé huái cái bú yù de fèn mèn ，qì wú dìng lùn 。