龜雖壽

神龜雖壽，猶有竟時(shí)。

螣蛇乘霧，終為土灰。

老驥伏櫪，志在千里。

烈士暮年，壯心不已。

盈縮之期，不但在天；

養(yǎng)怡之福，可得永年。

幸甚至哉，歌以詠志。

注釋

1.該詩(shī)作于建安十二年(207)，這時(shí)曹操五十三歲。這首詩(shī)是《步出夏門(mén)行》的最后一章。詩(shī)中融哲理思考、慷慨激情和藝術(shù)形象于一爐，表現(xiàn)了老當(dāng)益壯、積極進(jìn)取的人生態(tài)度。

2.“神龜”二句：神龜雖能長(zhǎng)壽，但還有死亡的時(shí)候。神龜，傳說(shuō)中的通靈之龜，能活幾千歲。壽，長(zhǎng)壽。

3.竟：終結(jié)，這里指死亡。

4.“螣蛇”二句：螣蛇即使能乘霧升天，最終也得死亡，變成灰土。螣蛇，傳說(shuō)中與龍同類(lèi)的神物，能騰云駕霧。螣音同“騰”

5.驥(jì)：良馬，千里馬。櫪(lì)：馬槽。

6.已：停止。

7.烈士：有遠(yuǎn)大抱負(fù)的人。暮年：晚年。

8.盈縮：原指人的壽星的長(zhǎng)短變化，現(xiàn)指人壽命的長(zhǎng)短。盈，滿(mǎn)，引申為長(zhǎng)?？s，虧，引申為短。

9.但：僅，只。

10.養(yǎng)怡：保養(yǎng)身心健康。

11.永：長(zhǎng)久。永年：長(zhǎng)壽，活得長(zhǎng)。

12.幸甚至哉：兩句是合樂(lè)時(shí)加的，跟正文沒(méi)關(guān)系，是樂(lè)府詩(shī)的一種形式性結(jié)尾。

譯文

神龜?shù)膲勖m然十分長(zhǎng)久，但也還有生命終結(jié)的時(shí)候。

螣蛇盡管能乘霧飛行，終究也會(huì)死亡化為土灰。

年老的千里馬躺在馬棚里，它的雄心壯志仍然是一日馳騁千里。

有遠(yuǎn)大抱負(fù)的人士到了晚年，奮發(fā)思進(jìn)的雄心不會(huì)止息。

人的壽命長(zhǎng)短，不只是由上天所決定的，

只要自己調(diào)養(yǎng)好身心，也可以益壽延年。

我非常高興，要用這首詩(shī)歌來(lái)表達(dá)自己內(nèi)心的感受。

賞析

這是一首富于哲理的詩(shī)，是曹操晚年寫(xiě)成的，闡述了詩(shī)人的人生態(tài)度。詩(shī)中的哲理來(lái)自詩(shī)人對(duì)生活的真切體驗(yàn)，因而寫(xiě)得興會(huì)淋漓，有著一種真摯而濃烈的感情力量；哲理與詩(shī)情又是通過(guò)形象化的手法表現(xiàn)出來(lái)的，因而述理、明志、抒情在具體的藝術(shù)形象中實(shí)現(xiàn)了完美的結(jié)合。詩(shī)中“老驥伏櫪”四句是千古傳誦的名句，筆力遒勁，韻律沉雄，內(nèi)蘊(yùn)著一股自強(qiáng)不息的豪邁氣概，深刻地表達(dá)了曹操老當(dāng)益壯、銳意進(jìn)取的精神面貌。全詩(shī)的韻調(diào)跌宕起伏，開(kāi)頭四句娓娓說(shuō)理，“猶有“終為”兩個(gè)詞組下得沉著。而“老驥”以下四句，語(yǔ)氣轉(zhuǎn)為激昂，筆挾風(fēng)雷，使這位“時(shí)露霸氣”的蓋世英豪的形象躍然紙上。而最后數(shù)句則表現(xiàn)出一種深沉委婉的風(fēng)情，給人一種親切溫馨之感。全詩(shī)跌宕起伏,又機(jī)理縝密,閃耀出哲理的智慧之光,并發(fā)出奮進(jìn)之情,振響著樂(lè)觀聲調(diào).藝術(shù)風(fēng)格樸實(shí)無(wú)華,格調(diào)高遠(yuǎn),慷慨激昂,顯示出詩(shī)人自強(qiáng)不息的進(jìn)取精神,熱愛(ài)生活的樂(lè)觀精神。人壽命的長(zhǎng)短不完全決定于天，只要保持身心健康就能延年益壽，這里可見(jiàn)詩(shī)人對(duì)天命持否定態(tài)度，而對(duì)事在人為抱有信心的樂(lè)觀主義精神，抒發(fā)了詩(shī)人不甘衰老、不信天命、奮斗不息、對(duì)偉大理想的追求永不停止的壯志豪情。

“神龜雖壽，猶有竟時(shí)，螣蛇乘霧，終為土灰。”

《莊子·秋水篇》說(shuō)：“吾聞楚有神龜，死已三千歲矣。”曹操反其意而用之，說(shuō)神龜縱活三千年，可還是難免一死呀！《韓非子·難勢(shì)篇》記載：“飛龍乘云，螣蛇游霧，云罷霧霽，而龍蛇與同矣！”“螣蛇”和龍一樣能夠乘云駕霧，本領(lǐng)可謂大矣！然而，一旦云消霧散，就和蒼蠅螞蟻一樣，灰飛煙滅了！古來(lái)雄才大略之主如秦皇漢武，服食求仙，亦不免于神仙長(zhǎng)生之術(shù)的蠱惑，而獨(dú)曹操對(duì)生命的自然規(guī)律有清醒的認(rèn)識(shí)，這在讖緯迷信猖熾的時(shí)代是難能可貴的。更可貴的是如何對(duì)待這有限的人生？曹操一掃漢末文人感嘆浮生若夢(mèng)、勸人及時(shí)行樂(lè)的悲調(diào)，慷慨高頌說(shuō)到：

“老驥伏櫪，志在千里。烈士暮年，壯心不已?！?/span>

曹操自比一匹上了年紀(jì)的千里馬，雖然形老體衰，屈居櫪下，但胸中仍然激蕩著馳騁千里的豪情。他說(shuō)，有志干一番事業(yè)的人，雖然到了晚年，但一顆勃勃雄心永不會(huì)消沉，一種對(duì)宏偉理想追求永不會(huì)停息??！據(jù)《世說(shuō)新語(yǔ)》記載：東晉時(shí)代重兵在握的大將軍王敦，每酒后輒詠曹操“老驥伏櫪，志在千里。烈士暮年，壯心不已”。以如意擊打唾壺為節(jié)，壺口盡缺。這首詩(shī)始于人生哲理的感嘆，繼發(fā)壯懷激烈的高唱，復(fù)而回到哲理的思辨曰：

“盈縮之期，不但在天；養(yǎng)怡之福，可得永年?！?/span>

曹操對(duì)人生的看法頗有一點(diǎn)辯證的思維，他首先講尊重自然規(guī)律，人總是要死的。接著講人在有限的生命里，要充分發(fā)揮主觀能動(dòng)性，去積極進(jìn)取，建功立業(yè)而寫(xiě)的。

最后再談到人在自然規(guī)律面前也不是完全無(wú)能為力的，一個(gè)人壽命的長(zhǎng)短雖然不能違背客觀規(guī)律，但也不是完全聽(tīng)?wèi){上天安排。如果經(jīng)常注意保養(yǎng)，使之健康愉快，也可以延年益壽的。曹操所云“養(yǎng)怡之?！保皇侵笩o(wú)所事事，坐而靜養(yǎng)，而是說(shuō)一個(gè)人精神狀態(tài)和身體健康是最重要的，不應(yīng)因年暮而消沉，而要“壯心不已”－－要有永不停止的理想追求和積極進(jìn)取精神，永遠(yuǎn)樂(lè)觀奮發(fā)，自強(qiáng)不息，保持思想上的青春。曹操以切身體驗(yàn)表達(dá)了人的精神因素對(duì)健康的重要意義，從這方面來(lái)說(shuō)，它又是一篇絕妙的養(yǎng)生論。南朝鐘嶸寫(xiě)了一部《詩(shī)品》，品評(píng)詩(shī)人，區(qū)分第等，把曹操的詩(shī)置于下品。可是，曹操的詩(shī)卻有了一種震撼人心的巨大力量，使后代無(wú)數(shù)英雄志士為之傾倒若狂。

為什么理論家的眼光同讀者的賞愛(ài)如此大不相同呢？這是一個(gè)頗為發(fā)人深思的問(wèn)題。王大將軍擊節(jié)贊賞的詩(shī)，是曹操樂(lè)府詩(shī)《步出夏門(mén)行》的第四章－－《龜雖壽》。曹操當(dāng)時(shí)擊敗袁紹父子，平定北方烏桓，躊躇滿(mǎn)志，樂(lè)觀自信，便寫(xiě)下這一組詩(shī)，抒寫(xiě)胸懷建功立業(yè)的豪情壯志。此時(shí)曹操已經(jīng)五十三歲了，不由想起了人生的路程，所以詩(shī)一開(kāi)頭便無(wú)限感慨地吟道：“神龜雖壽，猶有竟時(shí)，螣蛇乘霧，終為土灰。”《莊子·秋水篇》說(shuō):“吾聞楚有神龜，死已三千歲矣。”曹操反其意而用之，說(shuō)神龜縱活三千年，可還是難免一死呀！《韓非子·難勢(shì)篇》記載：“飛龍乘云，螣蛇游霧，云罷霧霽，而龍蛇與同矣！”“螣蛇”和龍一樣能夠乘云駕霧，本領(lǐng)可謂大矣！然而，一旦云消霧散，就和蒼蠅螞蟻一樣，灰飛煙滅了！古來(lái)雄才大略之主如秦皇漢武，服食求仙，亦不免于神仙長(zhǎng)生之術(shù)的蠱惑，而獨(dú)曹操對(duì)生命的自然規(guī)律有清醒的認(rèn)識(shí)，這在讖緯迷信猖熾的時(shí)代是難能可貴的。更可貴的是如何對(duì)待這有限的人生？曹操一掃漢末文人感嘆浮生若夢(mèng)、勸人及時(shí)行樂(lè)的悲調(diào)，慷慨高歌曰：“老驥伏櫪，志在千里。烈士暮年，壯心不已。”曹操自比一匹上了年紀(jì)的千里馬，雖然形老體衰，屈居櫪下，但胸中仍然激蕩著馳騁千里的豪情。他說(shuō)，有志干一番事業(yè)的人，雖然到了晚年，但一顆勃勃雄心永不會(huì)消沉，一種對(duì)宏偉理想追求永不會(huì)停息??！這首詩(shī)始于人生哲理的感嘆，繼發(fā)壯懷激烈的高唱，復(fù)而回到哲理的思辨：“盈縮之期，不但在天；養(yǎng)怡之福，可得永年?！辈懿賹?duì)人生的看法頗有一點(diǎn)辯證的思維，他首先講尊重自然規(guī)律，人總是要死的。接著講人在有限的生命里，要充分發(fā)揮主觀能動(dòng)性，去積極進(jìn)取，建功立業(yè)。最后再談到人在自然規(guī)律面前也不是完全無(wú)能為力的，一個(gè)人壽命的長(zhǎng)短雖然不能違背客觀規(guī)律，但也不是完全聽(tīng)?wèi){上天安排。如果善自保養(yǎng)身心，使之健康愉快，不是也可以延年益壽嗎？曹操所云“養(yǎng)怡之?！?，不是指無(wú)所事事，坐而靜養(yǎng)，而是說(shuō)一個(gè)人精神狀態(tài)是最重要的，不應(yīng)因年暮而消沉，而要“壯心不已”－－要有永不停止的理想追求和積極進(jìn)取精神，永遠(yuǎn)樂(lè)觀奮發(fā)，自強(qiáng)不息，保持思想上的青春。曹操以切身體驗(yàn)揭示了人的精神因素對(duì)健康的重要意義，從這方面來(lái)說(shuō)，它不又是一篇絕妙的養(yǎng)生論嗎！《龜雖壽》更可貴的價(jià)值在于這是一首真正的詩(shī)歌，它開(kāi)辟了一個(gè)詩(shī)歌的新時(shí)代，漢武帝罷黜百家，獨(dú)尊儒術(shù)，把漢代人的思想禁錮了三四百年，弄得漢代文人不會(huì)寫(xiě)詩(shī)，只會(huì)寫(xiě)那些歌頌帝王功德的大賦和沒(méi)完沒(méi)了地注釋儒家經(jīng)書(shū)，真正有感情，有個(gè)性的文學(xué)得不到發(fā)展。直到東漢末年天下分崩，風(fēng)云擾攘，政治思想文化發(fā)生重大變化，作為一世之雄而雅愛(ài)詩(shī)章的曹操，帶頭叛經(jīng)離道，給文壇帶來(lái)了自由活躍的空氣。他“外定武功，內(nèi)興文學(xué)”，身邊聚集了“建安七子”等一大批文人，他們都是天下才志之士，生活在久經(jīng)戰(zhàn)亂的時(shí)代，思想感情常常表現(xiàn)得慷慨激昂。正如《文心雕龍·時(shí)序》說(shuō)：“觀其時(shí)文，雅好慷慨，良由世積亂離，風(fēng)衰俗怨，并志深而筆長(zhǎng)，故?？鄽庖病！庇绕涫遣懿?，鞍馬為文，橫槊賦詩(shī)，其詩(shī)悲壯慷慨，震爍古今，前無(wú)古人，后無(wú)來(lái)者。這種充滿(mǎn)激情詩(shī)歌所表現(xiàn)出來(lái)的爽朗剛健的風(fēng)格，后人稱(chēng)之為“建安風(fēng)骨”，曹操是最突出的代表。千百年來(lái)，曹操的詩(shī)就是以這種“梗慨多氣”風(fēng)骨及其內(nèi)在的積極進(jìn)取精神，震蕩著天下英雄的心靈。也正是這種可貴特質(zhì)，使建安文學(xué)在中國(guó)文學(xué)史上閃灼著奪目光彩。鐘嶸將曹操置于下品，主要是嫌其“古直”而少文彩，殊不知曹操這樣一位豪氣蓋世的英雄，是不屑于雕章啄句的。鐘嶸六朝時(shí)人，當(dāng)時(shí)文學(xué)之士很講究文彩華美，所謂“儷采百字之偶，爭(zhēng)價(jià)一句之奇”，鐘嶸對(duì)曹操的評(píng)價(jià)過(guò)低，顯然是時(shí)代風(fēng)氣使然。我們知道，任何文學(xué)－－包括詩(shī)歌在內(nèi)，文彩較之內(nèi)容，畢竟是第二位的。關(guān)于曹操的文學(xué)地位，過(guò)去常為其政治業(yè)績(jī)所掩，而不為人重視，其實(shí)，他在中國(guó)文學(xué)發(fā)展史上，是有卓越貢獻(xiàn)的人物，特別對(duì)建安文學(xué)有開(kāi)創(chuàng)之功，實(shí)在是應(yīng)當(dāng)大書(shū)一筆的。

shén guī suī shòu ，yóu yǒu jìng shí 。

tè shé chéng wù ，zhōng wéi tǔ huī 。

lǎo jì fú lì ，zhì zài qiān lǐ 。

liè shì mù nián ，zhuàng xīn bú yǐ 。

yíng suō zhī qī ，bú dàn zài tiān ；

yǎng yí zhī fú ，kě dé yǒng nián 。

xìng shèn zhì zāi ，gē yǐ yǒng zhì 。

zhù shì

1.gāi shī zuò yú jiàn ān shí èr nián (207)，zhè shí cáo cāo wǔ shí sān suì 。zhè shǒu shī shì 《bù chū xià mén háng 》de zuì hòu yī zhāng 。shī zhōng róng zhé lǐ sī kǎo 、kāng kǎi jī qíng hé yì shù xíng xiàng yú yī lú ，biǎo xiàn le lǎo dāng yì zhuàng 、jī jí jìn qǔ de rén shēng tài dù 。

2.“shén guī ”èr jù ：shén guī suī néng zhǎng shòu ，dàn hái yǒu sǐ wáng de shí hòu 。shén guī ，chuán shuō zhōng de tōng líng zhī guī ，néng huó jǐ qiān suì 。shòu ，zhǎng shòu 。

3.jìng ：zhōng jié ，zhè lǐ zhǐ sǐ wáng 。

4.“tè shé ”èr jù ：tè shé jí shǐ néng chéng wù shēng tiān ，zuì zhōng yě dé sǐ wáng ，biàn chéng huī tǔ 。tè shé ，chuán shuō zhōng yǔ lóng tóng lèi de shén wù ，néng téng yún jià wù 。tè yīn tóng “téng ”

5.jì (jì)：liáng mǎ ，qiān lǐ mǎ 。lì (lì)：mǎ cáo 。

6.yǐ ：tíng zhǐ 。

7.liè shì ：yǒu yuǎn dà bào fù de rén 。mù nián ：wǎn nián 。

8.yíng suō ：yuán zhǐ rén de shòu xīng de zhǎng duǎn biàn huà ，xiàn zhǐ rén shòu mìng de zhǎng duǎn 。yíng ，mǎn ，yǐn shēn wéi zhǎng 。suō ，kuī ，yǐn shēn wéi duǎn 。

9.dàn ：jǐn ，zhī 。

10.yǎng yí ：bǎo yǎng shēn xīn jiàn kāng 。

11.yǒng ：zhǎng jiǔ 。yǒng nián ：zhǎng shòu ，huó dé zhǎng 。

12.xìng shèn zhì zāi ：liǎng jù shì hé lè shí jiā de ，gēn zhèng wén méi guān xì ，shì lè fǔ shī de yī zhǒng xíng shì xìng jié wěi 。

yì wén

shén guī de shòu mìng suī rán shí fèn zhǎng jiǔ ，dàn yě hái yǒu shēng mìng zhōng jié de shí hòu 。

tè shé jìn guǎn néng chéng wù fēi háng ，zhōng jiū yě huì sǐ wáng huà wéi tǔ huī 。

nián lǎo de qiān lǐ mǎ tǎng zài mǎ péng lǐ ，tā de xióng xīn zhuàng zhì réng rán shì yī rì chí chěng qiān lǐ 。

yǒu yuǎn dà bào fù de rén shì dào le wǎn nián ，fèn fā sī jìn de xióng xīn bú huì zhǐ xī 。

rén de shòu mìng zhǎng duǎn ，bú zhī shì yóu shàng tiān suǒ jué dìng de ，

zhī yào zì jǐ diào yǎng hǎo shēn xīn ，yě kě yǐ yì shòu yán nián 。

wǒ fēi cháng gāo xìng ，yào yòng zhè shǒu shī gē lái biǎo dá zì jǐ nèi xīn de gǎn shòu 。

shǎng xī

zhè shì yī shǒu fù yú zhé lǐ de shī ，shì cáo cāo wǎn nián xiě chéng de ，chǎn shù le shī rén de rén shēng tài dù 。shī zhōng de zhé lǐ lái zì shī rén duì shēng huó de zhēn qiē tǐ yàn ，yīn ér xiě dé xìng huì lín lí ，yǒu zhe yī zhǒng zhēn zhì ér nóng liè de gǎn qíng lì liàng ；zhé lǐ yǔ shī qíng yòu shì tōng guò xíng xiàng huà de shǒu fǎ biǎo xiàn chū lái de ，yīn ér shù lǐ 、míng zhì 、shū qíng zài jù tǐ de yì shù xíng xiàng zhōng shí xiàn le wán měi de jié hé 。shī zhōng “l(fā)ǎo jì fú lì ”sì jù shì qiān gǔ chuán sòng de míng jù ，bǐ lì qiú jìn ，yùn lǜ chén xióng ，nèi yùn zhe yī gǔ zì qiáng bú xī de háo mài qì gài ，shēn kè dì biǎo dá le cáo cāo lǎo dāng yì zhuàng 、ruì yì jìn qǔ de jīng shén miàn mào 。quán shī de yùn diào diē dàng qǐ fú ，kāi tóu sì jù wěi wěi shuō lǐ ，“yóu yǒu “zhōng wéi ”liǎng gè cí zǔ xià dé chén zhe 。ér “l(fā)ǎo jì ”yǐ xià sì jù ，yǔ qì zhuǎn wéi jī áng ，bǐ jiā fēng léi ，shǐ zhè wèi “shí lù bà qì ”de gài shì yīng háo de xíng xiàng yuè rán zhǐ shàng 。ér zuì hòu shù jù zé biǎo xiàn chū yī zhǒng shēn chén wěi wǎn de fēng qíng ，gěi rén yī zhǒng qīn qiē wēn xīn zhī gǎn 。quán shī diē dàng qǐ fú ,yòu jī lǐ zhěn mì ,shǎn yào chū zhé lǐ de zhì huì zhī guāng ,bìng fā chū fèn jìn zhī qíng ,zhèn xiǎng zhe lè guān shēng diào .yì shù fēng gé pǔ shí wú huá ,gé diào gāo yuǎn ,kāng kǎi jī áng ,xiǎn shì chū shī rén zì qiáng bú xī de jìn qǔ jīng shén ,rè ài shēng huó de lè guān jīng shén 。rén shòu mìng de zhǎng duǎn bú wán quán jué dìng yú tiān ，zhī yào bǎo chí shēn xīn jiàn kāng jiù néng yán nián yì shòu ，zhè lǐ kě jiàn shī rén duì tiān mìng chí fǒu dìng tài dù ，ér duì shì zài rén wéi bào yǒu xìn xīn de lè guān zhǔ yì jīng shén ，shū fā le shī rén bú gān shuāi lǎo 、bú xìn tiān mìng 、fèn dòu bú xī 、duì wěi dà lǐ xiǎng de zhuī qiú yǒng bú tíng zhǐ de zhuàng zhì háo qíng 。

“shén guī suī shòu ，yóu yǒu jìng shí ，tè shé chéng wù ，zhōng wéi tǔ huī 。”

《zhuāng zǐ ·qiū shuǐ piān 》shuō ：“wú wén chǔ yǒu shén guī ，sǐ yǐ sān qiān suì yǐ 。”cáo cāo fǎn qí yì ér yòng zhī ，shuō shén guī zòng huó sān qiān nián ，kě hái shì nán miǎn yī sǐ ya ！《hán fēi zǐ ·nán shì piān 》jì zǎi ：“fēi lóng chéng yún ，tè shé yóu wù ，yún bà wù jì ，ér lóng shé yǔ tóng yǐ ！”“tè shé ”hé lóng yī yàng néng gòu chéng yún jià wù ，běn lǐng kě wèi dà yǐ ！rán ér ，yī dàn yún xiāo wù sàn ，jiù hé cāng yíng mǎ yǐ yī yàng ，huī fēi yān miè le ！gǔ lái xióng cái dà luè zhī zhǔ rú qín huáng hàn wǔ ，fú shí qiú xiān ，yì bú miǎn yú shén xiān zhǎng shēng zhī shù de gǔ huò ，ér dú cáo cāo duì shēng mìng de zì rán guī lǜ yǒu qīng xǐng de rèn shí ，zhè zài chèn wěi mí xìn chāng chì de shí dài shì nán néng kě guì de 。gèng kě guì de shì rú hé duì dài zhè yǒu xiàn de rén shēng ？cáo cāo yī sǎo hàn mò wén rén gǎn tàn fú shēng ruò mèng 、quàn rén jí shí háng lè de bēi diào ，kāng kǎi gāo sòng shuō dào ：

“l(fā)ǎo jì fú lì ，zhì zài qiān lǐ 。liè shì mù nián ，zhuàng xīn bú yǐ ?！?/span>

cáo cāo zì bǐ yī pǐ shàng le nián jì de qiān lǐ mǎ ，suī rán xíng lǎo tǐ shuāi ，qū jū lì xià ，dàn xiōng zhōng réng rán jī dàng zhe chí chěng qiān lǐ de háo qíng 。tā shuō ，yǒu zhì gàn yī fān shì yè de rén ，suī rán dào le wǎn nián ，dàn yī kē bó bó xióng xīn yǒng bú huì xiāo chén ，yī zhǒng duì hóng wěi lǐ xiǎng zhuī qiú yǒng bú huì tíng xī ā ！jù 《shì shuō xīn yǔ 》jì zǎi ：dōng jìn shí dài zhòng bīng zài wò de dà jiāng jun1 wáng dūn ，měi jiǔ hòu zhé yǒng cáo cāo “l(fā)ǎo jì fú lì ，zhì zài qiān lǐ 。liè shì mù nián ，zhuàng xīn bú yǐ ”。yǐ rú yì jī dǎ tuò hú wéi jiē ，hú kǒu jìn quē 。zhè shǒu shī shǐ yú rén shēng zhé lǐ de gǎn tàn ，jì fā zhuàng huái jī liè de gāo chàng ，fù ér huí dào zhé lǐ de sī biàn yuē ：

“yíng suō zhī qī ，bú dàn zài tiān ；yǎng yí zhī fú ，kě dé yǒng nián ?！?/span>

cáo cāo duì rén shēng de kàn fǎ pō yǒu yī diǎn biàn zhèng de sī wéi ，tā shǒu xiān jiǎng zūn zhòng zì rán guī lǜ ，rén zǒng shì yào sǐ de 。jiē zhe jiǎng rén zài yǒu xiàn de shēng mìng lǐ ，yào chōng fèn fā huī zhǔ guān néng dòng xìng ，qù jī jí jìn qǔ ，jiàn gōng lì yè ér xiě de 。

zuì hòu zài tán dào rén zài zì rán guī lǜ miàn qián yě bú shì wán quán wú néng wéi lì de ，yī gè rén shòu mìng de zhǎng duǎn suī rán bú néng wéi bèi kè guān guī lǜ ，dàn yě bú shì wán quán tīng píng shàng tiān ān pái 。rú guǒ jīng cháng zhù yì bǎo yǎng ，shǐ zhī jiàn kāng yú kuài ，yě kě yǐ yán nián yì shòu de 。cáo cāo suǒ yún “yǎng yí zhī fú ”，bú shì zhǐ wú suǒ shì shì ，zuò ér jìng yǎng ，ér shì shuō yī gè rén jīng shén zhuàng tài hé shēn tǐ jiàn kāng shì zuì zhòng yào de ，bú yīng yīn nián mù ér xiāo chén ，ér yào “zhuàng xīn bú yǐ ”－－yào yǒu yǒng bú tíng zhǐ de lǐ xiǎng zhuī qiú hé jī jí jìn qǔ jīng shén ，yǒng yuǎn lè guān fèn fā ，zì qiáng bú xī ，bǎo chí sī xiǎng shàng de qīng chūn 。cáo cāo yǐ qiē shēn tǐ yàn biǎo dá le rén de jīng shén yīn sù duì jiàn kāng de zhòng yào yì yì ，cóng zhè fāng miàn lái shuō ，tā yòu shì yī piān jué miào de yǎng shēng lùn 。nán cháo zhōng róng xiě le yī bù 《shī pǐn 》，pǐn píng shī rén ，qū fèn dì děng ，bǎ cáo cāo de shī zhì yú xià pǐn 。kě shì ，cáo cāo de shī què yǒu le yī zhǒng zhèn hàn rén xīn de jù dà lì liàng ，shǐ hòu dài wú shù yīng xióng zhì shì wéi zhī qīng dǎo ruò kuáng 。

wéi shí me lǐ lùn jiā de yǎn guāng tóng dú zhě de shǎng ài rú cǐ dà bú xiàng tóng ne ？zhè shì yī gè pō wéi fā rén shēn sī de wèn tí 。wáng dà jiāng jun1 jī jiē zàn shǎng de shī ，shì cáo cāo lè fǔ shī 《bù chū xià mén háng 》de dì sì zhāng －－《guī suī shòu 》。cáo cāo dāng shí jī bài yuán shào fù zǐ ，píng dìng běi fāng wū huán ，chóu chú mǎn zhì ，lè guān zì xìn ，biàn xiě xià zhè yī zǔ shī ，shū xiě xiōng huái jiàn gōng lì yè de háo qíng zhuàng zhì 。cǐ shí cáo cāo yǐ jīng wǔ shí sān suì le ，bú yóu xiǎng qǐ le rén shēng de lù chéng ，suǒ yǐ shī yī kāi tóu biàn wú xiàn gǎn kǎi dì yín dào ：“shén guī suī shòu ，yóu yǒu jìng shí ，tè shé chéng wù ，zhōng wéi tǔ huī ?！薄秡huāng zǐ ·qiū shuǐ piān 》shuō :“wú wén chǔ yǒu shén guī ，sǐ yǐ sān qiān suì yǐ 。”cáo cāo fǎn qí yì ér yòng zhī ，shuō shén guī zòng huó sān qiān nián ，kě hái shì nán miǎn yī sǐ ya ！《hán fēi zǐ ·nán shì piān 》jì zǎi ：“fēi lóng chéng yún ，tè shé yóu wù ，yún bà wù jì ，ér lóng shé yǔ tóng yǐ ！”“tè shé ”hé lóng yī yàng néng gòu chéng yún jià wù ，běn lǐng kě wèi dà yǐ ！rán ér ，yī dàn yún xiāo wù sàn ，jiù hé cāng yíng mǎ yǐ yī yàng ，huī fēi yān miè le ！gǔ lái xióng cái dà luè zhī zhǔ rú qín huáng hàn wǔ ，fú shí qiú xiān ，yì bú miǎn yú shén xiān zhǎng shēng zhī shù de gǔ huò ，ér dú cáo cāo duì shēng mìng de zì rán guī lǜ yǒu qīng xǐng de rèn shí ，zhè zài chèn wěi mí xìn chāng chì de shí dài shì nán néng kě guì de 。gèng kě guì de shì rú hé duì dài zhè yǒu xiàn de rén shēng ？cáo cāo yī sǎo hàn mò wén rén gǎn tàn fú shēng ruò mèng 、quàn rén jí shí háng lè de bēi diào ，kāng kǎi gāo gē yuē ：“l(fā)ǎo jì fú lì ，zhì zài qiān lǐ 。liè shì mù nián ，zhuàng xīn bú yǐ ?！眂áo cāo zì bǐ yī pǐ shàng le nián jì de qiān lǐ mǎ ，suī rán xíng lǎo tǐ shuāi ，qū jū lì xià ，dàn xiōng zhōng réng rán jī dàng zhe chí chěng qiān lǐ de háo qíng 。tā shuō ，yǒu zhì gàn yī fān shì yè de rén ，suī rán dào le wǎn nián ，dàn yī kē bó bó xióng xīn yǒng bú huì xiāo chén ，yī zhǒng duì hóng wěi lǐ xiǎng zhuī qiú yǒng bú huì tíng xī ā ！zhè shǒu shī shǐ yú rén shēng zhé lǐ de gǎn tàn ，jì fā zhuàng huái jī liè de gāo chàng ，fù ér huí dào zhé lǐ de sī biàn ：“yíng suō zhī qī ，bú dàn zài tiān ；yǎng yí zhī fú ，kě dé yǒng nián ?！眂áo cāo duì rén shēng de kàn fǎ pō yǒu yī diǎn biàn zhèng de sī wéi ，tā shǒu xiān jiǎng zūn zhòng zì rán guī lǜ ，rén zǒng shì yào sǐ de 。jiē zhe jiǎng rén zài yǒu xiàn de shēng mìng lǐ ，yào chōng fèn fā huī zhǔ guān néng dòng xìng ，qù jī jí jìn qǔ ，jiàn gōng lì yè 。zuì hòu zài tán dào rén zài zì rán guī lǜ miàn qián yě bú shì wán quán wú néng wéi lì de ，yī gè rén shòu mìng de zhǎng duǎn suī rán bú néng wéi bèi kè guān guī lǜ ，dàn yě bú shì wán quán tīng píng shàng tiān ān pái 。rú guǒ shàn zì bǎo yǎng shēn xīn ，shǐ zhī jiàn kāng yú kuài ，bú shì yě kě yǐ yán nián yì shòu ma ？cáo cāo suǒ yún “yǎng yí zhī fú ”，bú shì zhǐ wú suǒ shì shì ，zuò ér jìng yǎng ，ér shì shuō yī gè rén jīng shén zhuàng tài shì zuì zhòng yào de ，bú yīng yīn nián mù ér xiāo chén ，ér yào “zhuàng xīn bú yǐ ”－－yào yǒu yǒng bú tíng zhǐ de lǐ xiǎng zhuī qiú hé jī jí jìn qǔ jīng shén ，yǒng yuǎn lè guān fèn fā ，zì qiáng bú xī ，bǎo chí sī xiǎng shàng de qīng chūn 。cáo cāo yǐ qiē shēn tǐ yàn jiē shì le rén de jīng shén yīn sù duì jiàn kāng de zhòng yào yì yì ，cóng zhè fāng miàn lái shuō ，tā bú yòu shì yī piān jué miào de yǎng shēng lùn ma ！《guī suī shòu 》gèng kě guì de jià zhí zài yú zhè shì yī shǒu zhēn zhèng de shī gē ，tā kāi pì le yī gè shī gē de xīn shí dài ，hàn wǔ dì bà chù bǎi jiā ，dú zūn rú shù ，bǎ hàn dài rén de sī xiǎng jìn gù le sān sì bǎi nián ，nòng dé hàn dài wén rén bú huì xiě shī ，zhī huì xiě nà xiē gē sòng dì wáng gōng dé de dà fù hé méi wán méi le dì zhù shì rú jiā jīng shū ，zhēn zhèng yǒu gǎn qíng ，yǒu gè xìng de wén xué dé bú dào fā zhǎn 。zhí dào dōng hàn mò nián tiān xià fèn bēng ，fēng yún rǎo rǎng ，zhèng zhì sī xiǎng wén huà fā shēng zhòng dà biàn huà ，zuò wéi yī shì zhī xióng ér yǎ ài shī zhāng de cáo cāo ，dài tóu pàn jīng lí dào ，gěi wén tán dài lái le zì yóu huó yuè de kōng qì 。tā “wài dìng wǔ gōng ，nèi xìng wén xué ”，shēn biān jù jí le “jiàn ān qī zǐ ”děng yī dà pī wén rén ，tā men dōu shì tiān xià cái zhì zhī shì ，shēng huó zài jiǔ jīng zhàn luàn de shí dài ，sī xiǎng gǎn qíng cháng cháng biǎo xiàn dé kāng kǎi jī áng 。zhèng rú 《wén xīn diāo lóng ·shí xù 》shuō ：“guān qí shí wén ，yǎ hǎo kāng kǎi ，liáng yóu shì jī luàn lí ，fēng shuāi sú yuàn ，bìng zhì shēn ér bǐ zhǎng ，gù gěng kǎi ér duō qì yě ?！眣óu qí shì cáo cāo ，ān mǎ wéi wén ，héng shuò fù shī ，qí shī bēi zhuàng kāng kǎi ，zhèn shuò gǔ jīn ，qián wú gǔ rén ，hòu wú lái zhě 。zhè zhǒng chōng mǎn jī qíng shī gē suǒ biǎo xiàn chū lái de shuǎng lǎng gāng jiàn de fēng gé ，hòu rén chēng zhī wéi “jiàn ān fēng gǔ ”，cáo cāo shì zuì tū chū de dài biǎo 。qiān bǎi nián lái ，cáo cāo de shī jiù shì yǐ zhè zhǒng “gěng kǎi duō qì ”fēng gǔ jí qí nèi zài de jī jí jìn qǔ jīng shén ，zhèn dàng zhe tiān xià yīng xióng de xīn líng 。yě zhèng shì zhè zhǒng kě guì tè zhì ，shǐ jiàn ān wén xué zài zhōng guó wén xué shǐ shàng shǎn zhuó zhe duó mù guāng cǎi 。zhōng róng jiāng cáo cāo zhì yú xià pǐn ，zhǔ yào shì xián qí “gǔ zhí ”ér shǎo wén cǎi ，shū bú zhī cáo cāo zhè yàng yī wèi háo qì gài shì de yīng xióng ，shì bú xiè yú diāo zhāng zhuó jù de 。zhōng róng liù cháo shí rén ，dāng shí wén xué zhī shì hěn jiǎng jiū wén cǎi huá měi ，suǒ wèi “l(fā)ì cǎi bǎi zì zhī ǒu ，zhēng jià yī jù zhī qí ”，zhōng róng duì cáo cāo de píng jià guò dī ，xiǎn rán shì shí dài fēng qì shǐ rán 。wǒ men zhī dào ，rèn hé wén xué －－bāo kuò shī gē zài nèi ，wén cǎi jiào zhī nèi róng ，bì jìng shì dì èr wèi de 。guān yú cáo cāo de wén xué dì wèi ，guò qù cháng wéi qí zhèng zhì yè jì suǒ yǎn ，ér bú wéi rén zhòng shì ，qí shí ，tā zài zhōng guó wén xué fā zhǎn shǐ shàng ，shì yǒu zhuó yuè gòng xiàn de rén wù ，tè bié duì jiàn ān wén xué yǒu kāi chuàng zhī gōng ，shí zài shì yīng dāng dà shū yī bǐ de 。