高唐賦

　　昔者楚襄王與宋玉游于云夢之臺，望高之觀，其上獨(dú)有云氣，崪兮直上，忽兮改容，須臾之間，變化無窮。王問玉曰：“此何氣也？”玉對曰：“所謂朝云者也?！蓖踉唬骸昂沃^朝云？”玉曰：“昔者先王嘗游高唐，怠而晝寢，夢見一婦人曰：‘妾，巫山之女也。為高唐之客。聞君游高唐，愿薦枕席?！跻蛐抑?。去而辭曰：‘妾在巫山之陽，高丘之阻，旦為朝云，暮為行雨。朝朝暮暮，陽臺之下?！┏曋?，如言。故為立廟，號曰朝云?！蓖踉唬骸俺剖汲?，狀若何也？”玉對曰：“其始楚也，榯兮若松榯；其少進(jìn)也，晰兮若姣姬，揚(yáng)衭鄣日，而望所思。忽兮改容，偈兮若駕駟馬，建羽旗。湫兮如風(fēng)，凄兮如雨。風(fēng)止雨霽，云無所處?！蓖踉唬骸肮讶朔浇窨梢杂魏?？”玉曰：“可?！蓖踉唬骸捌浜稳缫?？”玉曰：“高矣顯矣，臨望遠(yuǎn)矣。廣矣普矣，萬物祖矣。上屬于天，下見于淵，珍怪奇?zhèn)?，不可稱論。”王曰：“試為寡人賦之！”玉曰：“唯唯！”

　　惟高唐之大體兮，殊無物類之可儀比。巫山赫其無疇兮，道互折而曾累。登巉巗而下望兮，臨大阺之稸水。遇天雨之新霽兮，觀百谷之俱集。濞洶洶其無聲兮，潰淡淡而并入。滂洋洋而四施兮，蓊湛湛而弗上。長風(fēng)至而波起兮，若麗山之孤畝。勢薄岸而相擊兮，隘交引而卻會。崪中怒而特高兮，若浮海而望碣石。礫磥磥而相摩兮，巆震天之礚礚。巨石溺溺之瀺灂兮，沫潼潼而高厲，水澹澹而盤紆兮，洪波淫淫之溶。奔揚(yáng)踴而相擊兮，云興聲之霈霈。猛獸驚而跳駭兮，妄奔走而馳邁?；⒈蛸?，失氣恐喙；雕鶚鷹鷂，飛揚(yáng)伏竄。股戰(zhàn)脅息，安敢妄摯。于是水蟲盡暴，乘渚之陽，黿鼉鱣鮪，交積縱橫。振鱗奮翼，蜲蜲蜿蜿。

　　中阪遙望，玄木冬榮，煌煌熒熒，奪人目精。爛兮若列星，曾不可殫形。榛林郁盛，葩華覆蓋；雙椅垂房，糾枝還會。徙靡澹淡，隨波闇藹；東西施翼，猗狔豐沛。綠葉紫裹，丹莖白蒂。纖條悲鳴；聲似竽籟；清濁相和，五變四會。感心動耳，回腸傷氣；孤子寡婦，寒心酸鼻。長吏隳官，賢士失志；愁思無已，嘆息垂淚。

　　登高遠(yuǎn)望，使人心瘁；盤岸巑，裖陳皚皚。磐石險(xiǎn)峻，傾崎崖。巌嶇參差，縱橫相追。陬互橫啎，背穴偃蹠。交加累積，重疊增益。狀若礫柱，雜巫山下；仰視山巔，肅何千千。炫燿虹蜺，俯視崢嶸，窐寥窈冥，不見其底，虛聞松聲。傾岸洋洋，立而熊經(jīng)，久而不去，足盡汗出。悠悠忽忽，怊悵自失。使人心動，無故自恐。賁育之?dāng)?，不能為勇。卒愕異物，不知所出?？v縱莘莘，若生于鬼，若出于神。狀似走獸，或象飛禽。譎詭奇?zhèn)?，不可究陳。上至觀側(cè)，地蓋底平?；嗦?，芳草羅生。秋蘭茝蕙，江離載青。青荃射干，揭車苞并。薄草靡靡，聮延夭夭，越香掩掩；眾雀嗷嗷，雌雄相失，哀鳴相號。王鴡鸝黃，正冥楚鳩。秭歸思婦，垂雞高巢。其鳴喈喈，當(dāng)年遨游。更唱迭和，赴曲隨流。

　　有方之士，羨門高谿。上成郁林，公樂聚榖。進(jìn)純犧，禱琁室。醮諸神，禮太一。傳祝已具，言辭已畢。王乃乘玉輿，駟倉螭，垂旒旌；旆合諧。紬大絃而雅聲流，冽風(fēng)過而增悲哀。于是調(diào)謳，令人惏悽，脅息曾。于是乃縱獵者，基趾如星，傳言羽獵；銜枚無聲，弓弩不發(fā)，罘不傾。涉莽莽，馳蘋蘋。飛鳥未及起，走獸未及發(fā)。何節(jié)奄忽，蹄足灑血。舉功先得，獲車已實(shí)。王將欲往見，必先齋戒。差時(shí)擇日，簡輿玄服。建云旆，蜺為旌，翠為蓋。風(fēng)起云止，千里而逝。蓋發(fā)蒙，往自會，思萬方，憂國害，開賢圣，輔不逮，九竅通郁，精神察滯。延年益壽千萬歲。

　　xī zhě chǔ xiāng wáng yǔ sòng yù yóu yú yún mèng zhī tái ，wàng gāo zhī guān ，qí shàng dú yǒu yún qì ，zú xī zhí shàng ，hū xī gǎi róng ，xū yú zhī jiān ，biàn huà wú qióng 。wáng wèn yù yuē ：“cǐ hé qì yě ？”yù duì yuē ：“suǒ wèi cháo yún zhě yě ?！眞áng yuē ：“hé wèi cháo yún ？”yù yuē ：“xī zhě xiān wáng cháng yóu gāo táng ，dài ér zhòu qǐn ，mèng jiàn yī fù rén yuē ：‘qiè ，wū shān zhī nǚ yě 。wéi gāo táng zhī kè 。wén jun1 yóu gāo táng ，yuàn jiàn zhěn xí 。’wáng yīn xìng zhī 。qù ér cí yuē ：‘qiè zài wū shān zhī yáng ，gāo qiū zhī zǔ ，dàn wéi cháo yún ，mù wéi háng yǔ 。cháo cháo mù mù ，yáng tái zhī xià ?！痙àn cháo shì zhī ，rú yán 。gù wéi lì miào ，hào yuē cháo yún ?！眞áng yuē ：“cháo yún shǐ chǔ ，zhuàng ruò hé yě ？”yù duì yuē ：“qí shǐ chǔ yě ，shí xī ruò sōng shí ；qí shǎo jìn yě ，xī xī ruò jiāo jī ，yáng fū zhāng rì ，ér wàng suǒ sī 。hū xī gǎi róng ，jì xī ruò jià sì mǎ ，jiàn yǔ qí 。qiū xī rú fēng ，qī xī rú yǔ 。fēng zhǐ yǔ jì ，yún wú suǒ chù ?！眞áng yuē ：“guǎ rén fāng jīn kě yǐ yóu hū ？”yù yuē ：“kě ?！眞áng yuē ：“qí hé rú yǐ ？”yù yuē ：“gāo yǐ xiǎn yǐ ，lín wàng yuǎn yǐ 。guǎng yǐ pǔ yǐ ，wàn wù zǔ yǐ 。shàng shǔ yú tiān ，xià jiàn yú yuān ，zhēn guài qí wěi ，bú kě chēng lùn ?！眞áng yuē ：“shì wéi guǎ rén fù zhī ！”yù yuē ：“wéi wéi ！”

　　wéi gāo táng zhī dà tǐ xī ，shū wú wù lèi zhī kě yí bǐ 。wū shān hè qí wú chóu xī ，dào hù shé ér céng lèi 。dēng chán yán ér xià wàng xī ，lín dà dǐ zhī xù shuǐ 。yù tiān yǔ zhī xīn jì xī ，guān bǎi gǔ zhī jù jí 。bì xiōng xiōng qí wú shēng xī ，kuì dàn dàn ér bìng rù 。pāng yáng yáng ér sì shī xī ，wěng zhàn zhàn ér fú shàng 。zhǎng fēng zhì ér bō qǐ xī ，ruò lì shān zhī gū mǔ 。shì báo àn ér xiàng jī xī ，ài jiāo yǐn ér què huì 。zú zhōng nù ér tè gāo xī ，ruò fú hǎi ér wàng jié shí 。lì léi léi ér xiàng mó xī ，yíng zhèn tiān zhī kē kē 。jù shí nì nì zhī chán zhuó xī ，mò tóng tóng ér gāo lì ，shuǐ dàn dàn ér pán yū xī ，hóng bō yín yín zhī róng 。bēn yáng yǒng ér xiàng jī xī ，yún xìng shēng zhī pèi pèi 。měng shòu jīng ér tiào hài xī ，wàng bēn zǒu ér chí mài 。hǔ bào chái sì ，shī qì kǒng huì ；diāo è yīng yào ，fēi yáng fú cuàn 。gǔ zhàn xié xī ，ān gǎn wàng zhì 。yú shì shuǐ chóng jìn bào ，chéng zhǔ zhī yáng ，yuán tuó shàn wěi ，jiāo jī zòng héng 。zhèn lín fèn yì ，wēi wēi wān wān 。

　　zhōng bǎn yáo wàng ，xuán mù dōng róng ，huáng huáng yíng yíng ，duó rén mù jīng 。làn xī ruò liè xīng ，céng bú kě dān xíng 。zhēn lín yù shèng ，pā huá fù gài ；shuāng yǐ chuí fáng ，jiū zhī hái huì 。xǐ mí dàn dàn ，suí bō ān ǎi ；dōng xī shī yì ，yī nǐ fēng pèi 。lǜ yè zǐ guǒ ，dān jīng bái dì 。xiān tiáo bēi míng ；shēng sì yú lài ；qīng zhuó xiàng hé ，wǔ biàn sì huì 。gǎn xīn dòng ěr ，huí cháng shāng qì ；gū zǐ guǎ fù ，hán xīn suān bí 。zhǎng lì huī guān ，xián shì shī zhì ；chóu sī wú yǐ ，tàn xī chuí lèi 。

　　dēng gāo yuǎn wàng ，shǐ rén xīn cuì ；pán àn cuán ，zhěn chén ái ái 。pán shí xiǎn jun4 ，qīng qí yá 。yán qū cān chà ，zòng héng xiàng zhuī 。zōu hù héng wǔ ，bèi xué yǎn zhí 。jiāo jiā lèi jī ，zhòng dié zēng yì 。zhuàng ruò lì zhù ，zá wū shān xià ；yǎng shì shān diān ，sù hé qiān qiān 。xuàn shuò hóng ní ，fǔ shì zhēng róng ，wā liáo yǎo míng ，bú jiàn qí dǐ ，xū wén sōng shēng 。qīng àn yáng yáng ，lì ér xióng jīng ，jiǔ ér bú qù ，zú jìn hàn chū 。yōu yōu hū hū ，chāo chàng zì shī 。shǐ rén xīn dòng ，wú gù zì kǒng 。bēn yù zhī duàn ，bú néng wéi yǒng 。zú è yì wù ，bú zhī suǒ chū 。zòng zòng shēn shēn ，ruò shēng yú guǐ ，ruò chū yú shén 。zhuàng sì zǒu shòu ，huò xiàng fēi qín 。jué guǐ qí wěi ，bú kě jiū chén 。shàng zhì guān cè ，dì gài dǐ píng 。jī zhǒng màn yǎn ，fāng cǎo luó shēng 。qiū lán zhǐ huì ，jiāng lí zǎi qīng 。qīng quán shè gàn ，jiē chē bāo bìng 。báo cǎo mí mí ，lián yán yāo yāo ，yuè xiāng yǎn yǎn ；zhòng què áo áo ，cí xióng xiàng shī ，āi míng xiàng hào 。wáng jū lí huáng ，zhèng míng chǔ jiū 。zǐ guī sī fù ，chuí jī gāo cháo 。qí míng jiē jiē ，dāng nián áo yóu 。gèng chàng dié hé ，fù qǔ suí liú 。

　　yǒu fāng zhī shì ，xiàn mén gāo jī 。shàng chéng yù lín ，gōng lè jù gǔ 。jìn chún xī ，dǎo qióng shì 。jiào zhū shén ，lǐ tài yī 。chuán zhù yǐ jù ，yán cí yǐ bì 。wáng nǎi chéng yù yú ，sì cāng chī ，chuí liú jīng ；pèi hé xié 。chōu dà xuàn ér yǎ shēng liú ，liè fēng guò ér zēng bēi āi 。yú shì diào ōu ，lìng rén lán qì ，xié xī céng 。yú shì nǎi zòng liè zhě ，jī zhǐ rú xīng ，chuán yán yǔ liè ；xián méi wú shēng ，gōng nǔ bú fā ，fú bú qīng 。shè mǎng mǎng ，chí píng píng 。fēi niǎo wèi jí qǐ ，zǒu shòu wèi jí fā 。hé jiē yǎn hū ，tí zú sǎ xuè 。jǔ gōng xiān dé ，huò chē yǐ shí 。wáng jiāng yù wǎng jiàn ，bì xiān zhāi jiè 。chà shí zé rì ，jiǎn yú xuán fú 。jiàn yún pèi ，ní wéi jīng ，cuì wéi gài 。fēng qǐ yún zhǐ ，qiān lǐ ér shì 。gài fā méng ，wǎng zì huì ，sī wàn fāng ，yōu guó hài ，kāi xián shèng ，fǔ bú dǎi ，jiǔ qiào tōng yù ，jīng shén chá zhì 。yán nián yì shòu qiān wàn suì 。