子產(chǎn)壞晉館垣

　　公薨之月，子產(chǎn)相鄭伯以如晉，晉侯以我喪故，未之見也。子產(chǎn)使盡壞其館之垣，而納車馬焉。

　　士文伯讓之，曰：“敝邑以政刑之不修，寇盜充斥，無若諸侯之屬辱在寡君者何，是以令吏人完客所館，高其闬 閎，厚其墻垣，以無憂客使。今吾子壞之，雖從者能戒，其若異客何？以敝邑之為盟主，繕完葺墻，以待賓客。若皆毀之，其何以共命？寡君使匄請命。

　　對曰：“以敝邑褊小，介于大國，誅求無時，是以不敢寧居，悉索敝賦，以來會時事。逢執(zhí)事之不閑，而未得見；又不獲聞命，未知見時。不敢輸幣，亦不敢暴露。其輸之，則君之府實也，非薦陳之，不敢輸也。其暴露之，則恐燥濕之不時而朽蠹，以重敝邑之罪。僑聞文公之為盟主也，宮室卑庳，無觀臺榭，以崇大諸侯之館，館如公寢；庫廄繕修，司空以時平易道路，圬人以時塓館宮室；諸侯賓至，甸設庭燎，仆人巡宮，車馬有所，賓從有代，巾車脂轄，隸人、牧、圉，各瞻其事；百官之屬各展其物；公不留賓，而亦無廢事；憂樂同之，事則巡之，教其不知，而恤其不足。賓至如歸，無寧災患；不畏寇盜，而亦不患燥濕。今銅鞮之宮數(shù)里，而諸侯舍于隸人，門不容車，而不可逾越；盜賊公行。而天癘不戒。賓見無時，命不可知。若又勿壞，是無所藏幣以重罪也。敢請執(zhí)事，將何所命之？雖君之有魯喪，亦敝邑之憂也。若獲薦幣，修垣而行，君之惠也，敢憚勤勞？”

　　文伯復命。趙文子曰：“信。我實不德，而以隸人之垣以贏諸侯，是吾罪也。”使士文伯謝不敏焉。

　　晉侯見鄭伯，有加禮，厚其宴好而歸之。乃筑諸侯之館。

　　叔向曰：“辭之不可以已也如是夫！子產(chǎn)有辭，諸侯賴之，若之何其釋辭也？《詩》曰：‘辭之輯矣，民之協(xié)矣；辭之懌矣，民之莫矣?！渲印！?

　　gōng hōng zhī yuè ，zǐ chǎn xiàng zhèng bó yǐ rú jìn ，jìn hóu yǐ wǒ sàng gù ，wèi zhī jiàn yě 。zǐ chǎn shǐ jìn huài qí guǎn zhī yuán ，ér nà chē mǎ yān 。

　　shì wén bó ràng zhī ，yuē ：“bì yì yǐ zhèng xíng zhī bú xiū ，kòu dào chōng chì ，wú ruò zhū hóu zhī shǔ rǔ zài guǎ jun1 zhě hé ，shì yǐ lìng lì rén wán kè suǒ guǎn ，gāo qí bì hóng ，hòu qí qiáng yuán ，yǐ wú yōu kè shǐ 。jīn wú zǐ huài zhī ，suī cóng zhě néng jiè ，qí ruò yì kè hé ？yǐ bì yì zhī wéi méng zhǔ ，shàn wán qì qiáng ，yǐ dài bīn kè 。ruò jiē huǐ zhī ，qí hé yǐ gòng mìng ？guǎ jun1 shǐ gài qǐng mìng 。

　　duì yuē ：“yǐ bì yì biǎn xiǎo ，jiè yú dà guó ，zhū qiú wú shí ，shì yǐ bú gǎn níng jū ，xī suǒ bì fù ，yǐ lái huì shí shì 。féng zhí shì zhī bú xián ，ér wèi dé jiàn ；yòu bú huò wén mìng ，wèi zhī jiàn shí 。bú gǎn shū bì ，yì bú gǎn bào lù 。qí shū zhī ，zé jun1 zhī fǔ shí yě ，fēi jiàn chén zhī ，bú gǎn shū yě 。qí bào lù zhī ，zé kǒng zào shī zhī bú shí ér xiǔ dù ，yǐ zhòng bì yì zhī zuì 。qiáo wén wén gōng zhī wéi méng zhǔ yě ，gōng shì bēi bì ，wú guān tái xiè ，yǐ chóng dà zhū hóu zhī guǎn ，guǎn rú gōng qǐn ；kù jiù shàn xiū ，sī kōng yǐ shí píng yì dào lù ，wū rén yǐ shí mì guǎn gōng shì ；zhū hóu bīn zhì ，diàn shè tíng liáo ，pú rén xún gōng ，chē mǎ yǒu suǒ ，bīn cóng yǒu dài ，jīn chē zhī xiá ，lì rén 、mù 、yǔ ，gè zhān qí shì ；bǎi guān zhī shǔ gè zhǎn qí wù ；gōng bú liú bīn ，ér yì wú fèi shì ；yōu lè tóng zhī ，shì zé xún zhī ，jiāo qí bú zhī ，ér xù qí bú zú 。bīn zhì rú guī ，wú níng zāi huàn ；bú wèi kòu dào ，ér yì bú huàn zào shī 。jīn tóng dī zhī gōng shù lǐ ，ér zhū hóu shě yú lì rén ，mén bú róng chē ，ér bú kě yú yuè ；dào zéi gōng háng 。ér tiān lì bú jiè 。bīn jiàn wú shí ，mìng bú kě zhī 。ruò yòu wù huài ，shì wú suǒ cáng bì yǐ zhòng zuì yě 。gǎn qǐng zhí shì ，jiāng hé suǒ mìng zhī ？suī jun1 zhī yǒu lǔ sàng ，yì bì yì zhī yōu yě 。ruò huò jiàn bì ，xiū yuán ér háng ，jun1 zhī huì yě ，gǎn dàn qín láo ？”

　　wén bó fù mìng 。zhào wén zǐ yuē ：“xìn 。wǒ shí bú dé ，ér yǐ lì rén zhī yuán yǐ yíng zhū hóu ，shì wú zuì yě 。”shǐ shì wén bó xiè bú mǐn yān 。

　　jìn hóu jiàn zhèng bó ，yǒu jiā lǐ ，hòu qí yàn hǎo ér guī zhī 。nǎi zhù zhū hóu zhī guǎn 。

　　shū xiàng yuē ：“cí zhī bú kě yǐ yǐ yě rú shì fū ！zǐ chǎn yǒu cí ，zhū hóu lài zhī ，ruò zhī hé qí shì cí yě ？《shī 》yuē ：‘cí zhī jí yǐ ，mín zhī xié yǐ ；cí zhī yì yǐ ，mín zhī mò yǐ 。’qí zhī zhī yǐ ?！?