報任少卿書 / 報任安書

　　太史公牛馬走司馬遷，再拜言。

　　少卿足下：曩者辱賜書，教以慎于接物，推賢進(jìn)士為務(wù)，意氣勤勤懇懇。若望仆不相師，而用流俗人之言，仆非敢如此也。仆雖罷駑，亦嘗側(cè)聞長者之遺風(fēng)矣。顧自以為身殘?zhí)幏x，動而見尤，欲益反損，是以獨郁悒而無誰語。諺曰：“誰為為之？孰令聽之？”蓋鐘子期死，伯牙終身不復(fù)鼓琴。何則？士為知己者用，女為說己者容。若仆大質(zhì)已虧缺矣，雖材懷隨和，行若由夷，終不可以為榮，適足以發(fā)笑而自點耳。

　　書辭宜答，會東從上來，又迫賤事，相見日淺，卒卒無須臾之間，得竭指意。今少卿抱不測之罪，涉旬月，迫季冬，仆又薄從上雍，恐卒然不可為諱，是仆終已不得舒憤懣以曉左右，則長逝者魂魄私恨無窮。請略陳固陋。闕然久不報，幸勿為過。

　　仆聞之：修身者，智之符也；愛施者，仁之端也；取予者，義之表也；恥辱者，勇之決也；立名者，行之極也。士有此五者，然后可以托于世，列于君子之林矣。故禍莫憯于欲利，悲莫痛于傷心，行莫丑于辱先，詬莫大于宮刑。刑余之人，無所比數(shù)，非一世也，所從來遠(yuǎn)矣。昔衛(wèi)靈公與雍渠同載，孔子適陳；商鞅因景監(jiān)見，趙良寒心；同子參乘，袁絲變色：自古而恥之！夫以中材之人，事有關(guān)于宦豎，莫不傷氣，而況于慷慨之士乎！如今朝廷雖乏人，奈何令刀鋸之余，薦天下之豪俊哉！仆賴先人緒業(yè)，得待罪輦轂下，二十余年矣。所以自惟：上之，不能納忠效信，有奇策材力之譽(yù)，自結(jié)明主；次之，又不能拾遺補(bǔ)闕，招賢進(jìn)能，顯巖穴之士；外之，不能備行伍，攻城野戰(zhàn)，有斬將搴旗之功；下之，不能積日累勞，取尊官厚祿，以為宗族交游光寵。四者無一遂，茍合取容，無所短長之效，可見于此矣。鄉(xiāng)者，仆亦嘗廁下大夫之列，陪外廷末議。不以此時引維綱，盡思慮，今已虧形為掃除之隸，在阘茸之中，乃欲仰首伸眉，論列是非，不亦輕朝廷、羞當(dāng)世之士邪？嗟乎！嗟乎！如仆尚何言哉！尚何言哉！

　　且事本末未易明也。仆少負(fù)不羈之才，長無鄉(xiāng)曲之譽(yù)，主上幸以先人之故，使得奉薄伎，出入周衛(wèi)之中。仆以為戴盆何以望天，故絕賓客之知，忘室家之業(yè)，日夜思竭其不肖之材力，務(wù)一心營職，以求親媚于主上。而事乃有大謬不然者！

　　夫仆與李陵俱居門下，素非能相善也。趣舍異路，未嘗銜杯酒，接殷勤之余歡。然仆觀其為人，自守奇士，事親孝，與士信，臨財廉，取予義，分別有讓，恭儉下人，常思奮不顧身，以徇國家之急。其素所蓄積也，仆以為有國士之風(fēng)。夫人臣出萬死不顧一生之計，赴公家之難，斯已奇矣。今舉事一不當(dāng)，而全軀保妻子之臣隨而媒孽其短，仆誠私心痛之。且李陵提步卒不滿五千，深踐戎馬之地，足歷王庭，垂餌虎口，橫挑強(qiáng)胡，仰億萬之師，與單于連戰(zhàn)十有余日，所殺過當(dāng)。虜救死扶傷不給，旃裘之君長咸震怖，乃悉征其左、右賢王，舉引弓之民，一國共攻而圍之。轉(zhuǎn)斗千里，矢盡道窮，救兵不至，士卒死傷如積。然陵一呼勞軍，士無不起，躬自流涕，沬自飲泣，更張空弮，冒白刃，北首爭死敵者。陵未沒時，使有來報，漢公卿王侯皆奉觴上壽。后數(shù)日，陵敗書聞，主上為之食不甘味，聽朝不怡。大臣憂懼，不知所出。仆竊不自料其卑賤，見主上慘凄怛悼，誠欲效其款款之愚，以為李陵素與士大夫絕甘分少，能得人之死力，雖古之名將，不能過也。身雖陷敗，彼觀其意，且欲得其當(dāng)而報于漢。事已無可奈何，其所摧敗，功亦足以暴于天下矣。仆懷欲陳之，而未有路，適會召問，即以此指，推言陵之功，欲以廣主上之意，塞睚眥之辭。未能盡明，明主不曉，以為仆沮貳師，而為李陵游說，遂下于理。拳拳之忠，終不能自列。因為誣上，卒從吏議。家貧，貨賂不足以自贖，交游莫救，左右親近不為一言。身非木石，獨與法吏為伍，深幽囹圄之中，誰可告愬者！此真少卿所親見，仆行事豈不然乎？李陵既生降，隤其家聲，而仆又佴之蠶室，重為天下觀笑。悲夫！悲夫！事未易一二為俗人言也。

　　仆之先非有剖符丹書之功，文史星歷，近乎卜祝之間，固主上所戲弄，倡優(yōu)所畜，流俗之所輕也。假令仆伏法受誅，若九牛亡一毛，與螻蟻何以異？而世又不與能死節(jié)者比，特以為智窮罪極，不能自免，卒就死耳。何也？素所自樹立使然也。人固有一死，或重于泰山，或輕于鴻毛，用之所趨異也。太上不辱先，其次不辱身，其次不辱理色，其次不辱辭令，其次詘體受辱，其次易服受辱，其次關(guān)木索、被箠楚受辱，其次剔毛發(fā)、嬰金鐵受辱，其次毀肌膚、斷肢體受辱，最下腐刑極矣！傳曰“刑不上大夫?！贝搜允抗?jié)不可不勉厲也。猛虎在深山，百獸震恐，及在檻阱之中，搖尾而求食，積威約之漸也。故士有畫地為牢，勢不可入；削木為吏，議不可對，定計于鮮也。今交手足，受木索，暴肌膚，受榜箠，幽于圜墻之中。當(dāng)此之時，見獄吏則頭搶地，視徒隸則心惕息。何者？積威約之勢也。及以至是，言不辱者，所謂強(qiáng)顏耳，曷足貴乎！且西伯，伯也，拘于羑里；李斯，相也，具于五刑；淮陰，王也，受械于陳；彭越、張敖，南面稱孤，系獄抵罪；絳侯誅諸呂，權(quán)傾五伯，囚于請室；魏其，大將也，衣赭衣，關(guān)三木；季布為朱家鉗奴；灌夫受辱于居室。此人皆身至王侯將相，聲聞鄰國，及罪至罔加，不能引決自裁，在塵埃之中。古今一體，安在其不辱也？由此言之，勇怯，勢也；強(qiáng)弱，形也。審矣，何足怪乎？夫人不能早自裁繩墨之外，以稍陵遲，至于鞭箠之間，乃欲引節(jié)，斯不亦遠(yuǎn)乎！古人所以重施刑于大夫者，殆為此也。

　　夫人情莫不貪生惡死，念父母，顧妻子，至激于義理者不然，乃有所不得已也。今仆不幸，早失父母，無兄弟之親，獨身孤立，少卿視仆于妻子何如哉？且勇者不必死節(jié)，怯夫慕義，何處不勉焉！仆雖怯懦，欲茍活，亦頗識去就之分矣，何至自沉溺縲紲之辱哉！且夫臧獲婢妾，猶能引決，況仆之不得已乎？所以隱忍茍活，幽于糞土之中而不辭者，恨私心有所不盡，鄙陋沒世，而文采不表于后也。

　　古者富貴而名摩滅，不可勝記，唯倜儻非常之人稱焉。蓋文王拘而演《周易》；仲尼厄而作《春秋》；屈原放逐，乃賦《離騷》；左丘失明，厥有《國語》；孫子臏腳，《兵法》修列；不韋遷蜀，世傳《呂覽》；韓非囚秦，《說難》《孤憤》；《詩》三百篇，大底圣賢發(fā)憤之所為作也。此人皆意有所郁結(jié)，不得通其道，故述往事、思來者。乃如左丘無目，孫子斷足，終不可用，退而論書策，以舒其憤，思垂空文以自見。

　　仆竊不遜，近自托于無能之辭，網(wǎng)羅天下放失舊聞，略考其行事，綜其終始，稽其成敗興壞之紀(jì)，上計軒轅，下至于茲，為十表，本紀(jì)十二，書八章，世家三十，列傳七十，凡百三十篇。亦欲以究天人之際，通古今之變，成一家之言。草創(chuàng)未就，會遭此禍，惜其不成，是以就極刑而無慍色。仆誠以著此書，藏之名山，傳之其人，通邑大都，則仆償前辱之責(zé)，雖萬被戮，豈有悔哉！然此可為智者道，難為俗人言也！

　　且負(fù)下未易居，下流多謗議。仆以口語遇遭此禍，重為鄉(xiāng)黨所笑，以污辱先人，亦何面目復(fù)上父母之丘墓乎？雖累百世，垢彌甚耳！是以腸一日而九回，居則忽忽若有所亡，出則不知其所往。每念斯恥，汗未嘗不發(fā)背沾衣也！身直為閨閣之臣，寧得自引深藏于巖穴邪？故且從俗浮沉，與時俯仰，以通其狂惑。今少卿乃教以推賢進(jìn)士，無乃與仆私心剌謬乎？今雖欲自雕琢，曼辭以自飾，無益，于俗不信，適足取辱耳。要之，死日然后是非乃定。書不能悉意，故略陳固陋。謹(jǐn)再拜。

　　tài shǐ gōng niú mǎ zǒu sī mǎ qiān ，zài bài yán 。

　　shǎo qīng zú xià ：nǎng zhě rǔ cì shū ，jiāo yǐ shèn yú jiē wù ，tuī xián jìn shì wéi wù ，yì qì qín qín kěn kěn 。ruò wàng pú bú xiàng shī ，ér yòng liú sú rén zhī yán ，pú fēi gǎn rú cǐ yě 。pú suī bà nú ，yì cháng cè wén zhǎng zhě zhī yí fēng yǐ 。gù zì yǐ wéi shēn cán chù huì ，dòng ér jiàn yóu ，yù yì fǎn sǔn ，shì yǐ dú yù yì ér wú shuí yǔ 。yàn yuē ：“shuí wéi wéi zhī ？shú lìng tīng zhī ？”gài zhōng zǐ qī sǐ ，bó yá zhōng shēn bú fù gǔ qín 。hé zé ？shì wéi zhī jǐ zhě yòng ，nǚ wéi shuō jǐ zhě róng 。ruò pú dà zhì yǐ kuī quē yǐ ，suī cái huái suí hé ，háng ruò yóu yí ，zhōng bú kě yǐ wéi róng ，shì zú yǐ fā xiào ér zì diǎn ěr 。

　　shū cí yí dá ，huì dōng cóng shàng lái ，yòu pò jiàn shì ，xiàng jiàn rì qiǎn ，zú zú wú xū yú zhī jiān ，dé jié zhǐ yì 。jīn shǎo qīng bào bú cè zhī zuì ，shè xún yuè ，pò jì dōng ，pú yòu báo cóng shàng yōng ，kǒng zú rán bú kě wéi huì ，shì pú zhōng yǐ bú dé shū fèn mèn yǐ xiǎo zuǒ yòu ，zé zhǎng shì zhě hún pò sī hèn wú qióng 。qǐng luè chén gù lòu 。què rán jiǔ bú bào ，xìng wù wéi guò 。

　　pú wén zhī ：xiū shēn zhě ，zhì zhī fú yě ；ài shī zhě ，rén zhī duān yě ；qǔ yǔ zhě ，yì zhī biǎo yě ；chǐ rǔ zhě ，yǒng zhī jué yě ；lì míng zhě ，háng zhī jí yě 。shì yǒu cǐ wǔ zhě ，rán hòu kě yǐ tuō yú shì ，liè yú jun1 zǐ zhī lín yǐ 。gù huò mò cǎn yú yù lì ，bēi mò tòng yú shāng xīn ，háng mò chǒu yú rǔ xiān ，gòu mò dà yú gōng xíng 。xíng yú zhī rén ，wú suǒ bǐ shù ，fēi yī shì yě ，suǒ cóng lái yuǎn yǐ 。xī wèi líng gōng yǔ yōng qú tóng zǎi ，kǒng zǐ shì chén ；shāng yāng yīn jǐng jiān jiàn ，zhào liáng hán xīn ；tóng zǐ cān chéng ，yuán sī biàn sè ：zì gǔ ér chǐ zhī ！fū yǐ zhōng cái zhī rén ，shì yǒu guān yú huàn shù ，mò bú shāng qì ，ér kuàng yú kāng kǎi zhī shì hū ！rú jīn cháo tíng suī fá rén ，nài hé lìng dāo jù zhī yú ，jiàn tiān xià zhī háo jun4 zāi ！pú lài xiān rén xù yè ，dé dài zuì niǎn gū xià ，èr shí yú nián yǐ 。suǒ yǐ zì wéi ：shàng zhī ，bú néng nà zhōng xiào xìn ，yǒu qí cè cái lì zhī yù ，zì jié míng zhǔ ；cì zhī ，yòu bú néng shí yí bǔ què ，zhāo xián jìn néng ，xiǎn yán xué zhī shì ；wài zhī ，bú néng bèi háng wǔ ，gōng chéng yě zhàn ，yǒu zhǎn jiāng qiān qí zhī gōng ；xià zhī ，bú néng jī rì lèi láo ，qǔ zūn guān hòu lù ，yǐ wéi zōng zú jiāo yóu guāng chǒng 。sì zhě wú yī suí ，gǒu hé qǔ róng ，wú suǒ duǎn zhǎng zhī xiào ，kě jiàn yú cǐ yǐ 。xiāng zhě ，pú yì cháng cè xià dà fū zhī liè ，péi wài tíng mò yì 。bú yǐ cǐ shí yǐn wéi gāng ，jìn sī lǜ ，jīn yǐ kuī xíng wéi sǎo chú zhī lì ，zài tà róng zhī zhōng ，nǎi yù yǎng shǒu shēn méi ，lùn liè shì fēi ，bú yì qīng cháo tíng 、xiū dāng shì zhī shì xié ？jiē hū ！jiē hū ！rú pú shàng hé yán zāi ！shàng hé yán zāi ！

　　qiě shì běn mò wèi yì míng yě 。pú shǎo fù bú jī zhī cái ，zhǎng wú xiāng qǔ zhī yù ，zhǔ shàng xìng yǐ xiān rén zhī gù ，shǐ dé fèng báo jì ，chū rù zhōu wèi zhī zhōng 。pú yǐ wéi dài pén hé yǐ wàng tiān ，gù jué bīn kè zhī zhī ，wàng shì jiā zhī yè ，rì yè sī jié qí bú xiāo zhī cái lì ，wù yī xīn yíng zhí ，yǐ qiú qīn mèi yú zhǔ shàng 。ér shì nǎi yǒu dà miù bú rán zhě ！

　　fū pú yǔ lǐ líng jù jū mén xià ，sù fēi néng xiàng shàn yě 。qù shě yì lù ，wèi cháng xián bēi jiǔ ，jiē yīn qín zhī yú huān 。rán pú guān qí wéi rén ，zì shǒu qí shì ，shì qīn xiào ，yǔ shì xìn ，lín cái lián ，qǔ yǔ yì ，fèn bié yǒu ràng ，gōng jiǎn xià rén ，cháng sī fèn bú gù shēn ，yǐ xùn guó jiā zhī jí 。qí sù suǒ xù jī yě ，pú yǐ wéi yǒu guó shì zhī fēng 。fū rén chén chū wàn sǐ bú gù yī shēng zhī jì ，fù gōng jiā zhī nán ，sī yǐ qí yǐ 。jīn jǔ shì yī bú dāng ，ér quán qū bǎo qī zǐ zhī chén suí ér méi niè qí duǎn ，pú chéng sī xīn tòng zhī 。qiě lǐ líng tí bù zú bú mǎn wǔ qiān ，shēn jiàn róng mǎ zhī dì ，zú lì wáng tíng ，chuí ěr hǔ kǒu ，héng tiāo qiáng hú ，yǎng yì wàn zhī shī ，yǔ dān yú lián zhàn shí yǒu yú rì ，suǒ shā guò dāng 。lǔ jiù sǐ fú shāng bú gěi ，zhān qiú zhī jun1 zhǎng xián zhèn bù ，nǎi xī zhēng qí zuǒ 、yòu xián wáng ，jǔ yǐn gōng zhī mín ，yī guó gòng gōng ér wéi zhī 。zhuǎn dòu qiān lǐ ，shǐ jìn dào qióng ，jiù bīng bú zhì ，shì zú sǐ shāng rú jī 。rán líng yī hū láo jun1 ，shì wú bú qǐ ，gōng zì liú tì ，mèi zì yǐn qì ，gèng zhāng kōng juàn ，mào bái rèn ，běi shǒu zhēng sǐ dí zhě 。líng wèi méi shí ，shǐ yǒu lái bào ，hàn gōng qīng wáng hóu jiē fèng shāng shàng shòu 。hòu shù rì ，líng bài shū wén ，zhǔ shàng wéi zhī shí bú gān wèi ，tīng cháo bú yí 。dà chén yōu jù ，bú zhī suǒ chū 。pú qiè bú zì liào qí bēi jiàn ，jiàn zhǔ shàng cǎn qī dá dào ，chéng yù xiào qí kuǎn kuǎn zhī yú ，yǐ wéi lǐ líng sù yǔ shì dà fū jué gān fèn shǎo ，néng dé rén zhī sǐ lì ，suī gǔ zhī míng jiāng ，bú néng guò yě 。shēn suī xiàn bài ，bǐ guān qí yì ，qiě yù dé qí dāng ér bào yú hàn 。shì yǐ wú kě nài hé ，qí suǒ cuī bài ，gōng yì zú yǐ bào yú tiān xià yǐ 。pú huái yù chén zhī ，ér wèi yǒu lù ，shì huì zhào wèn ，jí yǐ cǐ zhǐ ，tuī yán líng zhī gōng ，yù yǐ guǎng zhǔ shàng zhī yì ，sāi yá zì zhī cí 。wèi néng jìn míng ，míng zhǔ bú xiǎo ，yǐ wéi pú jǔ èr shī ，ér wéi lǐ líng yóu shuō ，suí xià yú lǐ 。quán quán zhī zhōng ，zhōng bú néng zì liè 。yīn wéi wū shàng ，zú cóng lì yì 。jiā pín ，huò lù bú zú yǐ zì shú ，jiāo yóu mò jiù ，zuǒ yòu qīn jìn bú wéi yī yán 。shēn fēi mù shí ，dú yǔ fǎ lì wéi wǔ ，shēn yōu líng yǔ zhī zhōng ，shuí kě gào sè zhě ！cǐ zhēn shǎo qīng suǒ qīn jiàn ，pú háng shì qǐ bú rán hū ？lǐ líng jì shēng jiàng ，tuí qí jiā shēng ，ér pú yòu èr zhī cán shì ，zhòng wéi tiān xià guān xiào 。bēi fū ！bēi fū ！shì wèi yì yī èr wéi sú rén yán yě 。

　　pú zhī xiān fēi yǒu pōu fú dān shū zhī gōng ，wén shǐ xīng lì ，jìn hū bo zhù zhī jiān ，gù zhǔ shàng suǒ xì nòng ，chàng yōu suǒ chù ，liú sú zhī suǒ qīng yě 。jiǎ lìng pú fú fǎ shòu zhū ，ruò jiǔ niú wáng yī máo ，yǔ lóu yǐ hé yǐ yì ？ér shì yòu bú yǔ néng sǐ jiē zhě bǐ ，tè yǐ wéi zhì qióng zuì jí ，bú néng zì miǎn ，zú jiù sǐ ěr 。hé yě ？sù suǒ zì shù lì shǐ rán yě 。rén gù yǒu yī sǐ ，huò zhòng yú tài shān ，huò qīng yú hóng máo ，yòng zhī suǒ qū yì yě 。tài shàng bú rǔ xiān ，qí cì bú rǔ shēn ，qí cì bú rǔ lǐ sè ，qí cì bú rǔ cí lìng ，qí cì qū tǐ shòu rǔ ，qí cì yì fú shòu rǔ ，qí cì guān mù suǒ 、bèi chuí chǔ shòu rǔ ，qí cì tī máo fā 、yīng jīn tiě shòu rǔ ，qí cì huǐ jī fū 、duàn zhī tǐ shòu rǔ ，zuì xià fǔ xíng jí yǐ ！chuán yuē “xíng bú shàng dà fū ?！眂ǐ yán shì jiē bú kě bú miǎn lì yě 。měng hǔ zài shēn shān ，bǎi shòu zhèn kǒng ，jí zài kǎn jǐng zhī zhōng ，yáo wěi ér qiú shí ，jī wēi yuē zhī jiàn yě 。gù shì yǒu huà dì wéi láo ，shì bú kě rù ；xuē mù wéi lì ，yì bú kě duì ，dìng jì yú xiān yě 。jīn jiāo shǒu zú ，shòu mù suǒ ，bào jī fū ，shòu bǎng chuí ，yōu yú huán qiáng zhī zhōng 。dāng cǐ zhī shí ，jiàn yù lì zé tóu qiǎng dì ，shì tú lì zé xīn tì xī 。hé zhě ？jī wēi yuē zhī shì yě 。jí yǐ zhì shì ，yán bú rǔ zhě ，suǒ wèi qiáng yán ěr ，hé zú guì hū ！qiě xī bó ，bó yě ，jū yú yǒu lǐ ；lǐ sī ，xiàng yě ，jù yú wǔ xíng ；huái yīn ，wáng yě ，shòu xiè yú chén ；péng yuè 、zhāng áo ，nán miàn chēng gū ，xì yù dǐ zuì ；jiàng hóu zhū zhū lǚ ，quán qīng wǔ bó ，qiú yú qǐng shì ；wèi qí ，dà jiāng yě ，yī zhě yī ，guān sān mù ；jì bù wéi zhū jiā qián nú ；guàn fū shòu rǔ yú jū shì 。cǐ rén jiē shēn zhì wáng hóu jiāng xiàng ，shēng wén lín guó ，jí zuì zhì wǎng jiā ，bú néng yǐn jué zì cái ，zài chén āi zhī zhōng 。gǔ jīn yī tǐ ，ān zài qí bú rǔ yě ？yóu cǐ yán zhī ，yǒng qiè ，shì yě ；qiáng ruò ，xíng yě 。shěn yǐ ，hé zú guài hū ？fū rén bú néng zǎo zì cái shéng mò zhī wài ，yǐ shāo líng chí ，zhì yú biān chuí zhī jiān ，nǎi yù yǐn jiē ，sī bú yì yuǎn hū ！gǔ rén suǒ yǐ zhòng shī xíng yú dà fū zhě ，dài wéi cǐ yě 。

　　fū rén qíng mò bú tān shēng è sǐ ，niàn fù mǔ ，gù qī zǐ ，zhì jī yú yì lǐ zhě bú rán ，nǎi yǒu suǒ bú dé yǐ yě 。jīn pú bú xìng ，zǎo shī fù mǔ ，wú xiōng dì zhī qīn ，dú shēn gū lì ，shǎo qīng shì pú yú qī zǐ hé rú zāi ？qiě yǒng zhě bú bì sǐ jiē ，qiè fū mù yì ，hé chù bú miǎn yān ！pú suī qiè nuò ，yù gǒu huó ，yì pō shí qù jiù zhī fèn yǐ ，hé zhì zì chén nì léi xiè zhī rǔ zāi ！qiě fū zāng huò bì qiè ，yóu néng yǐn jué ，kuàng pú zhī bú dé yǐ hū ？suǒ yǐ yǐn rěn gǒu huó ，yōu yú fèn tǔ zhī zhōng ér bú cí zhě ，hèn sī xīn yǒu suǒ bú jìn ，bǐ lòu méi shì ，ér wén cǎi bú biǎo yú hòu yě 。

　　gǔ zhě fù guì ér míng mó miè ，bú kě shèng jì ，wéi tì tǎng fēi cháng zhī rén chēng yān 。gài wén wáng jū ér yǎn 《zhōu yì 》；zhòng ní è ér zuò 《chūn qiū 》；qū yuán fàng zhú ，nǎi fù 《lí sāo 》；zuǒ qiū shī míng ，jué yǒu 《guó yǔ 》；sūn zǐ bìn jiǎo ，《bīng fǎ 》xiū liè ；bú wéi qiān shǔ ，shì chuán 《lǚ lǎn 》；hán fēi qiú qín ，《shuō nán 》《gū fèn 》；《shī 》sān bǎi piān ，dà dǐ shèng xián fā fèn zhī suǒ wéi zuò yě 。cǐ rén jiē yì yǒu suǒ yù jié ，bú dé tōng qí dào ，gù shù wǎng shì 、sī lái zhě 。nǎi rú zuǒ qiū wú mù ，sūn zǐ duàn zú ，zhōng bú kě yòng ，tuì ér lùn shū cè ，yǐ shū qí fèn ，sī chuí kōng wén yǐ zì jiàn 。

　　pú qiè bú xùn ，jìn zì tuō yú wú néng zhī cí ，wǎng luó tiān xià fàng shī jiù wén ，luè kǎo qí háng shì ，zōng qí zhōng shǐ ，jī qí chéng bài xìng huài zhī jì ，shàng jì xuān yuán ，xià zhì yú zī ，wéi shí biǎo ，běn jì shí èr ，shū bā zhāng ，shì jiā sān shí ，liè chuán qī shí ，fán bǎi sān shí piān 。yì yù yǐ jiū tiān rén zhī jì ，tōng gǔ jīn zhī biàn ，chéng yī jiā zhī yán 。cǎo chuàng wèi jiù ，huì zāo cǐ huò ，xī qí bú chéng ，shì yǐ jiù jí xíng ér wú yùn sè 。pú chéng yǐ zhe cǐ shū ，cáng zhī míng shān ，chuán zhī qí rén ，tōng yì dà dōu ，zé pú cháng qián rǔ zhī zé ，suī wàn bèi lù ，qǐ yǒu huǐ zāi ！rán cǐ kě wéi zhì zhě dào ，nán wéi sú rén yán yě ！

　　qiě fù xià wèi yì jū ，xià liú duō bàng yì 。pú yǐ kǒu yǔ yù zāo cǐ huò ，zhòng wéi xiāng dǎng suǒ xiào ，yǐ wū rǔ xiān rén ，yì hé miàn mù fù shàng fù mǔ zhī qiū mù hū ？suī lèi bǎi shì ，gòu mí shèn ěr ！shì yǐ cháng yī rì ér jiǔ huí ，jū zé hū hū ruò yǒu suǒ wáng ，chū zé bú zhī qí suǒ wǎng 。měi niàn sī chǐ ，hàn wèi cháng bú fā bèi zhān yī yě ！shēn zhí wéi guī gé zhī chén ，níng dé zì yǐn shēn cáng yú yán xué xié ？gù qiě cóng sú fú chén ，yǔ shí fǔ yǎng ，yǐ tōng qí kuáng huò 。jīn shǎo qīng nǎi jiāo yǐ tuī xián jìn shì ，wú nǎi yǔ pú sī xīn là miù hū ？jīn suī yù zì diāo zhuó ，màn cí yǐ zì shì ，wú yì ，yú sú bú xìn ，shì zú qǔ rǔ ěr 。yào zhī ，sǐ rì rán hòu shì fēi nǎi dìng 。shū bú néng xī yì ，gù luè chén gù lòu 。jǐn zài bài 。