胠篋

　　將為胠篋、探囊、發(fā)匱之盜而為守備，則必攝緘縢、固扃鐍；此世俗之所謂知也。然而巨盜至，則負(fù)匱、揭篋、擔(dān)囊而趨；唯恐緘縢扃鐍之不固也。然則鄉(xiāng)之所謂知者，不乃為大盜積者也？

　　故嘗試論之，世俗之所謂知者，有不為大盜積者乎？所謂圣者，有不為大盜守者乎？何以知其然邪？昔者齊國鄰邑相望，雞狗之音相聞，罔罟之所布，耒耨之所刺，方二千余里。闔四竟之內(nèi)，所以立宗廟、社稷，治邑、屋、州、閭、鄉(xiāng)、曲者，曷嘗不法圣人哉？然而田成子一旦殺齊君而盜其國。所盜者豈獨其國邪？并與其圣知之法而盜之。故田成子有乎盜賊之名，而身處堯舜之安，小國不敢非，大國不敢誅，專有齊國。則是不乃竊齊國，并與其圣知之法，以守其盜賊之身乎？

　　嘗試論之，世俗之所謂至知者，有不為大盜積者乎？所謂至圣者，有不為大盜守者乎？何以知其然邪？昔者龍逢斬，比干剖，萇弘胣，子胥靡。故四子之賢而身不免乎戮。故跖之徒問于跖曰：“盜亦有道乎？”跖曰：“何適而無有道邪？”夫妄意室中之藏，圣也；入先，勇也；出后，義也；知可否，知也；分均，仁也。五者不備而能成大盜者，天下未之有也?！庇墒怯^之，善人不得圣人之道不立，跖不得圣人之道不行；天下之善人少而不善人多，則圣人之利天下也少，而害天下也多。故曰：唇竭則齒寒，魯酒薄而邯鄲圍，圣人生而大盜起。掊擊圣人，縱舍盜賊，而天下始治矣！

　　夫川竭而谷虛，丘夷而淵實。圣人已死，則大盜不起，天下平而無故矣。圣人不死，大盜不止。雖重圣人而治天下，則是重利盜跖也。為之斗斛以量之，則并與斗斛而竊之；為之權(quán)衡以稱之，則并與權(quán)衡而竊之；為之符璽而信之，則并與符璽而竊之；為之仁義以矯之，則并與仁義而竊之。

　　何以知其然邪？彼竊鉤者誅，竊國者為諸侯，諸侯之門而仁義存焉。則是非竊仁義圣知邪？故逐于大盜、揭諸侯、竊仁義并斗斛權(quán)衡符璽之利者，雖有軒冕之賞弗能勸，斧鉞之威弗能禁。此重利盜跖而使不可禁者，是乃圣人之過也。故曰：“魚不可脫于淵，國之利器不可以示人?！北耸ト苏?，天下之利器也，非所以明天下也。

　　故絕圣棄知，大盜乃止；擿玉毀珠，小盜不起；焚符破璽，而民樸鄙；掊斗折衡，而民不爭；殫殘?zhí)煜轮シǎ袷伎膳c論議。擢亂六律，鑠絕竽瑟，塞瞽曠之耳，而天下始人含其聰矣；滅文章，散五采，膠離朱之目，而天下始人含其明矣。毀絕鉤繩而棄規(guī)矩，攦工倕之指，而天下始人含其巧矣。故曰：大巧若拙。削曾史之行，鉗楊墨之口，攘棄仁義，而天下之德始玄同矣。

　　彼人含其明，則天下不鑠矣；人含其聰，則天下不累矣；人含其知，則天下不惑矣；人含其德，則天下不僻矣。彼曾、史、楊、墨、師曠、工倕、離朱、皆外立其德而以爚亂天下者也，法之所無用也。

　　子獨不知至德之世乎？昔者容成氏、大庭氏、伯皇氏、中央氏、栗陸氏、驪畜氏、軒轅氏、赫胥氏、尊盧氏、祝融氏、伏犧氏、神農(nóng)氏，當(dāng)是時也，民結(jié)繩而用之，甘其食，美其服，樂其俗，安其居，鄰國相望，雞狗之音相聞，民至老死而不相往來。若此之時，則至治已。今遂至使民延頸舉踵，曰：“某所有賢者，”贏糧而趣之，則內(nèi)棄其親，而外棄其主之事；足跡接乎諸侯之境，車軌結(jié)乎千里之外，則是上好知之過也。上誠好知而無道，則天下大亂矣！

　　何以知其然邪？夫弓、弩、畢、弋、機變之知多，則鳥亂于上矣；鉤餌、罔罟、罾笱之知多，則魚亂于水矣；削格、羅落、罝罘之知多，則獸亂于澤矣；知詐漸毒、頡滑堅白、解垢同異之變多，則俗惑于辯矣。故天下每每大亂，罪在于好知。故天下皆知求其所不知，而莫知求其所已知者；皆知非其所不善，而莫知非其所已善者，是以大亂。故上悖日月之明，下爍山川之精，中墮四時之施，惴耎之蟲，肖翹之物，莫不失其性。甚矣，夫好知之亂天下也！自三代以下者是已，舍夫種種之民，而悅夫役役之佞，釋夫恬淡無為，而悅夫啍啍之意，啍啍已亂天下矣！

　　jiāng wéi qū qiè 、tàn náng 、fā kuì zhī dào ér wéi shǒu bèi ，zé bì shè jiān téng 、gù jiōng yù ；cǐ shì sú zhī suǒ wèi zhī yě 。rán ér jù dào zhì ，zé fù kuì 、jiē qiè 、dān náng ér qū ；wéi kǒng jiān téng jiōng yù zhī bú gù yě 。rán zé xiāng zhī suǒ wèi zhī zhě ，bú nǎi wéi dà dào jī zhě yě ？

　　gù cháng shì lùn zhī ，shì sú zhī suǒ wèi zhī zhě ，yǒu bú wéi dà dào jī zhě hū ？suǒ wèi shèng zhě ，yǒu bú wéi dà dào shǒu zhě hū ？hé yǐ zhī qí rán xié ？xī zhě qí guó lín yì xiàng wàng ，jī gǒu zhī yīn xiàng wén ，wǎng gǔ zhī suǒ bù ，lěi nòu zhī suǒ cì ，fāng èr qiān yú lǐ 。hé sì jìng zhī nèi ，suǒ yǐ lì zōng miào 、shè jì ，zhì yì 、wū 、zhōu 、lǘ 、xiāng 、qǔ zhě ，hé cháng bú fǎ shèng rén zāi ？rán ér tián chéng zǐ yī dàn shā qí jun1 ér dào qí guó 。suǒ dào zhě qǐ dú qí guó xié ？bìng yǔ qí shèng zhī zhī fǎ ér dào zhī 。gù tián chéng zǐ yǒu hū dào zéi zhī míng ，ér shēn chù yáo shùn zhī ān ，xiǎo guó bú gǎn fēi ，dà guó bú gǎn zhū ，zhuān yǒu qí guó 。zé shì bú nǎi qiè qí guó ，bìng yǔ qí shèng zhī zhī fǎ ，yǐ shǒu qí dào zéi zhī shēn hū ？

　　cháng shì lùn zhī ，shì sú zhī suǒ wèi zhì zhī zhě ，yǒu bú wéi dà dào jī zhě hū ？suǒ wèi zhì shèng zhě ，yǒu bú wéi dà dào shǒu zhě hū ？hé yǐ zhī qí rán xié ？xī zhě lóng féng zhǎn ，bǐ gàn pōu ，cháng hóng chǐ ，zǐ xū mí 。gù sì zǐ zhī xián ér shēn bú miǎn hū lù 。gù zhí zhī tú wèn yú zhí yuē ：“dào yì yǒu dào hū ？”zhí yuē ：“hé shì ér wú yǒu dào xié ？”fū wàng yì shì zhōng zhī cáng ，shèng yě ；rù xiān ，yǒng yě ；chū hòu ，yì yě ；zhī kě fǒu ，zhī yě ；fèn jun1 ，rén yě 。wǔ zhě bú bèi ér néng chéng dà dào zhě ，tiān xià wèi zhī yǒu yě 。”yóu shì guān zhī ，shàn rén bú dé shèng rén zhī dào bú lì ，zhí bú dé shèng rén zhī dào bú háng ；tiān xià zhī shàn rén shǎo ér bú shàn rén duō ，zé shèng rén zhī lì tiān xià yě shǎo ，ér hài tiān xià yě duō 。gù yuē ：chún jié zé chǐ hán ，lǔ jiǔ báo ér hán dān wéi ，shèng rén shēng ér dà dào qǐ 。póu jī shèng rén ，zòng shě dào zéi ，ér tiān xià shǐ zhì yǐ ！

　　fū chuān jié ér gǔ xū ，qiū yí ér yuān shí 。shèng rén yǐ sǐ ，zé dà dào bú qǐ ，tiān xià píng ér wú gù yǐ 。shèng rén bú sǐ ，dà dào bú zhǐ 。suī zhòng shèng rén ér zhì tiān xià ，zé shì zhòng lì dào zhí yě 。wéi zhī dòu hú yǐ liàng zhī ，zé bìng yǔ dòu hú ér qiè zhī ；wéi zhī quán héng yǐ chēng zhī ，zé bìng yǔ quán héng ér qiè zhī ；wéi zhī fú xǐ ér xìn zhī ，zé bìng yǔ fú xǐ ér qiè zhī ；wéi zhī rén yì yǐ jiǎo zhī ，zé bìng yǔ rén yì ér qiè zhī 。

　　hé yǐ zhī qí rán xié ？bǐ qiè gōu zhě zhū ，qiè guó zhě wéi zhū hóu ，zhū hóu zhī mén ér rén yì cún yān 。zé shì fēi qiè rén yì shèng zhī xié ？gù zhú yú dà dào 、jiē zhū hóu 、qiè rén yì bìng dòu hú quán héng fú xǐ zhī lì zhě ，suī yǒu xuān miǎn zhī shǎng fú néng quàn ，fǔ yuè zhī wēi fú néng jìn 。cǐ zhòng lì dào zhí ér shǐ bú kě jìn zhě ，shì nǎi shèng rén zhī guò yě 。gù yuē ：“yú bú kě tuō yú yuān ，guó zhī lì qì bú kě yǐ shì rén ?！眀ǐ shèng rén zhě ，tiān xià zhī lì qì yě ，fēi suǒ yǐ míng tiān xià yě 。

　　gù jué shèng qì zhī ，dà dào nǎi zhǐ ；tī yù huǐ zhū ，xiǎo dào bú qǐ ；fén fú pò xǐ ，ér mín pǔ bǐ ；póu dòu shé héng ，ér mín bú zhēng ；dān cán tiān xià zhī shèng fǎ ，ér mín shǐ kě yǔ lùn yì 。zhuó luàn liù lǜ ，shuò jué yú sè ，sāi gǔ kuàng zhī ěr ，ér tiān xià shǐ rén hán qí cōng yǐ ；miè wén zhāng ，sàn wǔ cǎi ，jiāo lí zhū zhī mù ，ér tiān xià shǐ rén hán qí míng yǐ 。huǐ jué gōu shéng ér qì guī jǔ ，lì gōng zhuì zhī zhǐ ，ér tiān xià shǐ rén hán qí qiǎo yǐ 。gù yuē ：dà qiǎo ruò zhuō 。xuē céng shǐ zhī háng ，qián yáng mò zhī kǒu ，rǎng qì rén yì ，ér tiān xià zhī dé shǐ xuán tóng yǐ 。

　　bǐ rén hán qí míng ，zé tiān xià bú shuò yǐ ；rén hán qí cōng ，zé tiān xià bú lèi yǐ ；rén hán qí zhī ，zé tiān xià bú huò yǐ ；rén hán qí dé ，zé tiān xià bú pì yǐ 。bǐ céng 、shǐ 、yáng 、mò 、shī kuàng 、gōng zhuì 、lí zhū 、jiē wài lì qí dé ér yǐ yuè luàn tiān xià zhě yě ，fǎ zhī suǒ wú yòng yě 。

　　zǐ dú bú zhī zhì dé zhī shì hū ？xī zhě róng chéng shì 、dà tíng shì 、bó huáng shì 、zhōng yāng shì 、lì lù shì 、lí chù shì 、xuān yuán shì 、hè xū shì 、zūn lú shì 、zhù róng shì 、fú xī shì 、shén nóng shì ，dāng shì shí yě ，mín jié shéng ér yòng zhī ，gān qí shí ，měi qí fú ，lè qí sú ，ān qí jū ，lín guó xiàng wàng ，jī gǒu zhī yīn xiàng wén ，mín zhì lǎo sǐ ér bú xiàng wǎng lái 。ruò cǐ zhī shí ，zé zhì zhì yǐ 。jīn suí zhì shǐ mín yán jǐng jǔ zhǒng ，yuē ：“mǒu suǒ yǒu xián zhě ，”yíng liáng ér qù zhī ，zé nèi qì qí qīn ，ér wài qì qí zhǔ zhī shì ；zú jì jiē hū zhū hóu zhī jìng ，chē guǐ jié hū qiān lǐ zhī wài ，zé shì shàng hǎo zhī zhī guò yě 。shàng chéng hǎo zhī ér wú dào ，zé tiān xià dà luàn yǐ ！

　　hé yǐ zhī qí rán xié ？fū gōng 、nǔ 、bì 、yì 、jī biàn zhī zhī duō ，zé niǎo luàn yú shàng yǐ ；gōu ěr 、wǎng gǔ 、zēng gǒu zhī zhī duō ，zé yú luàn yú shuǐ yǐ ；xuē gé 、luó luò 、jū fú zhī zhī duō ，zé shòu luàn yú zé yǐ ；zhī zhà jiàn dú 、jié huá jiān bái 、jiě gòu tóng yì zhī biàn duō ，zé sú huò yú biàn yǐ 。gù tiān xià měi měi dà luàn ，zuì zài yú hǎo zhī 。gù tiān xià jiē zhī qiú qí suǒ bú zhī ，ér mò zhī qiú qí suǒ yǐ zhī zhě ；jiē zhī fēi qí suǒ bú shàn ，ér mò zhī fēi qí suǒ yǐ shàn zhě ，shì yǐ dà luàn 。gù shàng bèi rì yuè zhī míng ，xià shuò shān chuān zhī jīng ，zhōng duò sì shí zhī shī ，zhuì nuò zhī chóng ，xiāo qiào zhī wù ，mò bú shī qí xìng 。shèn yǐ ，fū hǎo zhī zhī luàn tiān xià yě ！zì sān dài yǐ xià zhě shì yǐ ，shě fū zhǒng zhǒng zhī mín ，ér yuè fū yì yì zhī nìng ，shì fū tián dàn wú wéi ，ér yuè fū tūn tūn zhī yì ，tūn tūn yǐ luàn tiān xià yǐ ！