秦楚之際月表

　　太史公讀秦楚之際，曰：初作難，發(fā)于陳涉；虐戾滅秦自項氏；撥亂誅暴，平定海內(nèi)，卒踐帝祚，成于漢家。五年之間，號令三嬗，自生民以來，未始有受命若斯之亟也！

　　昔虞、夏之興，積善累功數(shù)十年，德洽百姓，攝行政事，考之于天，然后在位。湯、武之王，乃由契、后稷，修仁行義十余世，不期而會孟津八百諸侯，猶以為未可，其后乃放弒。秦起襄公，章于文、繆，獻、孝之后，稍以蠶食六國，百有余載，至始皇乃能并冠帶之倫。以德若彼，用力如此，蓋一統(tǒng)若斯之難也！

　　秦既稱帝，患兵革不休，以有諸侯也，于是無尺土之封，墮壞名城，銷鋒鏑，鋤豪杰，維萬世之安。然王跡之興，起于閭巷，合從討伐，軼于三代。鄉(xiāng)秦之禁，適足以資賢者為驅(qū)除難耳，故奮發(fā)其所為天下雄，安在無土不王？此乃傳之所謂大圣乎？豈非天哉？豈非天哉？非大圣孰能當此受命而帝者乎？

　　tài shǐ gōng dú qín chǔ zhī jì ，yuē ：chū zuò nán ，fā yú chén shè ；nuè lì miè qín zì xiàng shì ；bō luàn zhū bào ，píng dìng hǎi nèi ，zú jiàn dì zuò ，chéng yú hàn jiā 。wǔ nián zhī jiān ，hào lìng sān shàn ，zì shēng mín yǐ lái ，wèi shǐ yǒu shòu mìng ruò sī zhī jí yě ！

　　xī yú 、xià zhī xìng ，jī shàn lèi gōng shù shí nián ，dé qià bǎi xìng ，shè háng zhèng shì ，kǎo zhī yú tiān ，rán hòu zài wèi 。tāng 、wǔ zhī wáng ，nǎi yóu qì 、hòu jì ，xiū rén háng yì shí yú shì ，bú qī ér huì mèng jīn bā bǎi zhū hóu ，yóu yǐ wéi wèi kě ，qí hòu nǎi fàng shì 。qín qǐ xiāng gōng ，zhāng yú wén 、miù ，xiàn 、xiào zhī hòu ，shāo yǐ cán shí liù guó ，bǎi yǒu yú zǎi ，zhì shǐ huáng nǎi néng bìng guàn dài zhī lún 。yǐ dé ruò bǐ ，yòng lì rú cǐ ，gài yī tǒng ruò sī zhī nán yě ！

　　qín jì chēng dì ，huàn bīng gé bú xiū ，yǐ yǒu zhū hóu yě ，yú shì wú chǐ tǔ zhī fēng ，duò huài míng chéng ，xiāo fēng dí ，chú háo jié ，wéi wàn shì zhī ān 。rán wáng jì zhī xìng ，qǐ yú lǘ xiàng ，hé cóng tǎo fá ，yì yú sān dài 。xiāng qín zhī jìn ，shì zú yǐ zī xián zhě wéi qū chú nán ěr ，gù fèn fā qí suǒ wéi tiān xià xióng ，ān zài wú tǔ bú wáng ？cǐ nǎi chuán zhī suǒ wèi dà shèng hū ？qǐ fēi tiān zāi ？qǐ fēi tiān zāi ？fēi dà shèng shú néng dāng cǐ shòu mìng ér dì zhě hū ？