永州韋使君新堂記

　　將為穹谷嵁巖淵池于郊邑之中，則必輦山石，溝澗壑，陵絕險(xiǎn)阻，疲極人力，乃可以有為也。然而求天作地生之狀，咸無(wú)得焉。逸其人，因其地，全其天，昔之所難，今于是乎在。

　　永州實(shí)惟九疑之麓。其始度土者，環(huán)山為城。有石焉，翳于奧草；有泉焉，伏于土涂。蛇虺之所蟠，貍鼠之所游。茂樹(shù)惡木，嘉葩毒卉，亂雜而爭(zhēng)植，號(hào)為穢墟。

　　韋公之來(lái)，既逾月，理甚無(wú)事。望其地，且異之。始命芟其蕪，行其涂。積之丘如，蠲之瀏如。既焚既釃，奇勢(shì)迭出。清濁辨質(zhì)，美惡異位。視其植，則清秀敷舒；視其蓄，則溶漾紆余。怪石森然，周于四隅?；蛄谢蚬颍蛄⒒蚱?，竅穴逶邃，堆阜突怒。乃作棟宇，以為觀游。凡其物類，無(wú)不合形輔勢(shì)，效伎于堂廡之下。外之連山高原，林麓之崖，間廁隱顯。邇延野綠，遠(yuǎn)混天碧，咸會(huì)于譙門之內(nèi)。

　　已乃延客入觀，繼以宴娛。或贊且賀曰：“見(jiàn)公之作，知公之志。公之因土而得勝，豈不欲因俗以成化？公之擇惡而取美，豈不欲除殘而佑仁？公之蠲濁而流清，豈不欲廢貪而立廉？公之居高以望遠(yuǎn)，豈不欲家撫而戶曉？夫然，則是堂也，豈獨(dú)草木土石水泉之適歟？山原林麓之觀歟？將使繼公之理者，視其細(xì)知其大也?！弊谠?qǐng)志諸石，措諸壁，編以為二千石楷法。

　　jiāng wéi qióng gǔ kān yán yuān chí yú jiāo yì zhī zhōng ，zé bì niǎn shān shí ，gōu jiàn hè ，líng jué xiǎn zǔ ，pí jí rén lì ，nǎi kě yǐ yǒu wéi yě 。rán ér qiú tiān zuò dì shēng zhī zhuàng ，xián wú dé yān 。yì qí rén ，yīn qí dì ，quán qí tiān ，xī zhī suǒ nán ，jīn yú shì hū zài 。

　　yǒng zhōu shí wéi jiǔ yí zhī lù 。qí shǐ dù tǔ zhě ，huán shān wéi chéng 。yǒu shí yān ，yì yú ào cǎo ；yǒu quán yān ，fú yú tǔ tú 。shé huī zhī suǒ pán ，lí shǔ zhī suǒ yóu 。mào shù è mù ，jiā pā dú huì ，luàn zá ér zhēng zhí ，hào wéi huì xū 。

　　wéi gōng zhī lái ，jì yú yuè ，lǐ shèn wú shì 。wàng qí dì ，qiě yì zhī 。shǐ mìng shān qí wú ，háng qí tú 。jī zhī qiū rú ，juān zhī liú rú 。jì fén jì shāi ，qí shì dié chū 。qīng zhuó biàn zhì ，měi è yì wèi 。shì qí zhí ，zé qīng xiù fū shū ；shì qí xù ，zé róng yàng yū yú 。guài shí sēn rán ，zhōu yú sì yú 。huò liè huò guì ，huò lì huò pú ，qiào xué wēi suì ，duī fù tū nù 。nǎi zuò dòng yǔ ，yǐ wéi guān yóu 。fán qí wù lèi ，wú bú hé xíng fǔ shì ，xiào jì yú táng wǔ zhī xià 。wài zhī lián shān gāo yuán ，lín lù zhī yá ，jiān cè yǐn xiǎn 。ěr yán yě lǜ ，yuǎn hún tiān bì ，xián huì yú qiáo mén zhī nèi 。

　　yǐ nǎi yán kè rù guān ，jì yǐ yàn yú 。huò zàn qiě hè yuē ：“jiàn gōng zhī zuò ，zhī gōng zhī zhì 。gōng zhī yīn tǔ ér dé shèng ，qǐ bú yù yīn sú yǐ chéng huà ？gōng zhī zé è ér qǔ měi ，qǐ bú yù chú cán ér yòu rén ？gōng zhī juān zhuó ér liú qīng ，qǐ bú yù fèi tān ér lì lián ？gōng zhī jū gāo yǐ wàng yuǎn ，qǐ bú yù jiā fǔ ér hù xiǎo ？fū rán ，zé shì táng yě ，qǐ dú cǎo mù tǔ shí shuǐ quán zhī shì yú ？shān yuán lín lù zhī guān yú ？jiāng shǐ jì gōng zhī lǐ zhě ，shì qí xì zhī qí dà yě 。”zōng yuán qǐng zhì zhū shí ，cuò zhū bì ，biān yǐ wéi èr qiān shí kǎi fǎ 。