師說(shuō)

古之學(xué)者必有師。師者，所以傳道受業(yè)解惑也。人非生而知之者，孰能無(wú)惑？惑而不從師，其為惑也，終不解矣。生乎吾前，其聞道也固先乎吾，吾從而師之；生乎吾后，其聞道也亦先乎吾，吾從而師之。吾師道也，夫庸知其年之先后生于吾乎？是故無(wú)貴無(wú)賤，無(wú)長(zhǎng)無(wú)少，道之所存，師之所存也。

嗟乎！師道之不傳也久矣！欲人之無(wú)惑也難矣！古之圣人，其出人也遠(yuǎn)矣，猶且從師而問(wèn)焉；今之眾人，其下圣人也亦遠(yuǎn)矣，而恥學(xué)于師。是故圣益圣，愚益愚。圣人之所以為圣，愚人之所以為愚，其皆出于此乎？愛(ài)其子，擇師而教之；于其身也，則恥師焉，惑矣。彼童子之師，授之書(shū)而習(xí)其句讀者，非吾所謂傳其道解其惑者也。句讀之不知，惑之不解，或師焉，或不焉，小學(xué)而大遺，吾未見(jiàn)其明也。巫醫(yī)樂(lè)師百工之人，不恥相師。士大夫之族，曰師曰弟子云者，則群聚而笑之。問(wèn)之，則曰：“彼與彼年相若也，道相似也。位卑則足羞，官盛則近諛?！眴韬?！師道之不復(fù)可知矣。巫醫(yī)樂(lè)師百工之人，君子不齒，今其智乃反不能及，其可怪也歟！

圣人無(wú)常師。孔子師郯子、萇弘、師襄、老聃。郯子之徒，其賢不及孔子?？鬃釉唬喝诵?，則必有我?guī)?。是故弟子不必不如師，師不必賢于弟子，聞道有先后，術(shù)業(yè)有專(zhuān)攻，如是而已。

李氏子蟠，年十七，好古文，六藝經(jīng)傳皆通習(xí)之，不拘于時(shí)，學(xué)于余。余嘉其能行古道，作師說(shuō)以貽之。

gǔ zhī xué zhě bì yǒu shī 。shī zhě ，suǒ yǐ chuán dào shòu yè jiě huò yě 。rén fēi shēng ér zhī zhī zhě ，shú néng wú huò ？huò ér bú cóng shī ，qí wéi huò yě ，zhōng bú jiě yǐ 。shēng hū wú qián ，qí wén dào yě gù xiān hū wú ，wú cóng ér shī zhī ；shēng hū wú hòu ，qí wén dào yě yì xiān hū wú ，wú cóng ér shī zhī 。wú shī dào yě ，fū yōng zhī qí nián zhī xiān hòu shēng yú wú hū ？shì gù wú guì wú jiàn ，wú zhǎng wú shǎo ，dào zhī suǒ cún ，shī zhī suǒ cún yě 。

jiē hū ！shī dào zhī bú chuán yě jiǔ yǐ ！yù rén zhī wú huò yě nán yǐ ！gǔ zhī shèng rén ，qí chū rén yě yuǎn yǐ ，yóu qiě cóng shī ér wèn yān ；jīn zhī zhòng rén ，qí xià shèng rén yě yì yuǎn yǐ ，ér chǐ xué yú shī 。shì gù shèng yì shèng ，yú yì yú 。shèng rén zhī suǒ yǐ wéi shèng ，yú rén zhī suǒ yǐ wéi yú ，qí jiē chū yú cǐ hū ？ài qí zǐ ，zé shī ér jiāo zhī ；yú qí shēn yě ，zé chǐ shī yān ，huò yǐ 。bǐ tóng zǐ zhī shī ，shòu zhī shū ér xí qí jù dú zhě ，fēi wú suǒ wèi chuán qí dào jiě qí huò zhě yě 。jù dú zhī bú zhī ，huò zhī bú jiě ，huò shī yān ，huò bú yān ，xiǎo xué ér dà yí ，wú wèi jiàn qí míng yě 。wū yī lè shī bǎi gōng zhī rén ，bú chǐ xiàng shī 。shì dà fū zhī zú ，yuē shī yuē dì zǐ yún zhě ，zé qún jù ér xiào zhī 。wèn zhī ，zé yuē ：“bǐ yǔ bǐ nián xiàng ruò yě ，dào xiàng sì yě 。wèi bēi zé zú xiū ，guān shèng zé jìn yú ?！眞ū hū ！shī dào zhī bú fù kě zhī yǐ 。wū yī lè shī bǎi gōng zhī rén ，jun1 zǐ bú chǐ ，jīn qí zhì nǎi fǎn bú néng jí ，qí kě guài yě yú ！

shèng rén wú cháng shī 。kǒng zǐ shī tán zǐ 、cháng hóng 、shī xiāng 、lǎo dān 。tán zǐ zhī tú ，qí xián bú jí kǒng zǐ 。kǒng zǐ yuē ：sān rén háng ，zé bì yǒu wǒ shī 。shì gù dì zǐ bú bì bú rú shī ，shī bú bì xián yú dì zǐ ，wén dào yǒu xiān hòu ，shù yè yǒu zhuān gōng ，rú shì ér yǐ 。

lǐ shì zǐ pán ，nián shí qī ，hǎo gǔ wén ，liù yì jīng chuán jiē tōng xí zhī ，bú jū yú shí ，xué yú yú 。yú jiā qí néng háng gǔ dào ，zuò shī shuō yǐ yí zhī 。